Το βυζαντινο αλφαβητο.Για τη γραφή των γραμμάτων χρησιμοποιούνταν διάφορες παραλλαγές. |
Κατά τον 9ο με 10ο αιώνα μ.Χ. αντικατέστησε πλήρως τον προηγούμενο τρόπο γραφής,τη μεγαλογράμματη τετραγωνισμένη, που μέχρι τότε ήταν διαδεδομένη για πολλά αλφάβητα στη Δύση (όπως ελληνικό,γοτθικό και λατινικό από το οποίο προήλθε).
Αποτελεί μια εξέλιξη της χειρόγραφης βυζαντινής που χρησιμοποιούταν μέχρι τότε,ανεπίσημα, παράλληλα με την επίσημη τετραγωνισμένη.
Ένα βασικό χαρακτηριστικό της είναι ότι αποτελείται από συνδυασμούς γραμμάτων ή συλλαβών,τις λεγόμενες και λιγατούρες που γράφονται με λιγότερες μονοκονδυλιές χάρην συντομίας και ταχύτητας στη γραφή.
Ένα βασικό χαρακτηριστικό της είναι ότι αποτελείται από συνδυασμούς γραμμάτων ή συλλαβών,τις λεγόμενες και λιγατούρες που γράφονται με λιγότερες μονοκονδυλιές χάρην συντομίας και ταχύτητας στη γραφή.
Ο αριθμός των λιγατούρων είναι αρκετά μεγάλος και για έναν σύγχρονο αναγνώστη δυσχαιρένουν την ανάγνωση.
Ggg
διάφοροι βυζαντινοί συνδυασμοί γραμμάτων |
Ggg
Μετά την υιοθέτηση της μικρογράμματης και από τον 10 αιώνα πολλά κείμενα μεταγράφτηκαν στην νέα γραφή .
Γράμματα της παλιότερης μεγαλογράμματης συνέχισαν να χρησιμοποιούνται περιορισμένα μόνο σε τίτλους, επικεφαλίδες ή όταν ξεκινούσε ένα κεφάλαιο.
Στη μεταβυζαντινή εποχή δυτικά τυπογραφεία δημιούργησαν στοιχεία για το ελληνικό αλφάβητο με βάση τη μικρογράμματη βυζαντινή γραφή.
Προσέξτε την επικεφαλίδα που είναι γραμμένη στην μεγαλογράμματη γραφή,ενώ το υπόλοιπο κείμενο στη μικρογράμματη.Το πρώτο γράμμα του κειμένο ,είναι ένα μεγάλο ζωγραφισμένο Ε. |
Στη μεταβυζαντινή εποχή δυτικά τυπογραφεία δημιούργησαν στοιχεία για το ελληνικό αλφάβητο με βάση τη μικρογράμματη βυζαντινή γραφή.
Πάνω σ'αυτές τις τυπογραφικές γραμματοσειρές βασίστηκε το σύγχρονο ελληνικό αλφάβητο.
βυζαντινές συντομογραφίες, μήτηρ θεού |
Τα κεφαλαία γράμματά του φτιάχτηκαν στο σχήματα των αρχαίων μεγαλογράμματων ελληνικών.
Από τη βυζαντινή μικρογράμματη προήλθαν και άλλα μεταγενέστερα αλφάβητα όπως το χειρόγραφο ρωσικό, αρμένικο και γεωργιανό τα οποία προφανώς την χρησιμοποίησαν ως πρότυπο.
Το αρχαιότερο κείμενο στην βυζαντινή γραφή είναι το Τετραβάγγελο Ουσπένσκι, στην Αγία Πετρούπολη από 835 μ.Χ με αρχική προέλευση τη μονή Στουδίου στην Κωνσταντινούπολη.