Αρμένικο Αλφάβητο: Η Γραφή της Αρμενικής Γλώσσας
Το αρμένικο αλφάβητο, γνωστό στα αρμένικα ως Հայոց գրեր (Hayots grer) ή Այբուբեն (Aybuben), επινοήθηκε το 405 μ.Χ. από τον Αρμένιο μοναχό και γλωσσολόγο Μεσρόπ Μαστότς (Մեսրոպ Մաշտոց). Σκοπός του ήταν η δημιουργία ενός γραπτού συστήματος για την αρμενική γλώσσα, ώστε να διευκολυνθεί η μετάφραση θρησκευτικών κειμένων και να αποτραπεί η αφομοίωση των Αρμενίων από άλλους λαούς. Το αλφάβητο, με αρχικά 36 γράμματα και δύο επιπλέον (օ, ֆ) που προστέθηκαν τον Μεσαίωνα, χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα για τις δύο επίσημες διαλέκτους: την ανατολική και τη δυτική αρμενική.
Το αρμένικο αλφάβητο στα ανατολικά αρμένικα.
Τον 4ο αιώνα, ο βασιλιάς Βραμσαπούχ ανέθεσε στον Μεσρόπ Μαστότς να δημιουργήσει ένα αλφάβητο για την αρμενική γλώσσα, καθώς η υπάρχουσα σφηνοειδής γραφή ήταν ακατάλληλη για θρησκευτικά κείμενα. Ο Μαστότς ταξίδεψε στην Αλεξάνδρεια, μελετώντας ελληνικά και λατινικά αλφάβητα, αλλά κατέληξε ότι χρειαζόταν ένα πιο εκτεταμένο σύστημα για τους φθόγγους της αρμενικής. Το 405 μ.Χ., παρουσίασε το νέο αλφάβητο, το οποίο αποτέλεσε σταθμό στην αρμενική ιστορία, ενισχύοντας τον χριστιανισμό και την πολιτιστική ταυτότητα.
Ο Άγιος Μεσρόπ Μαστότς, δημιουργός του αρμένικου αλφαβήτου.
Το αρμένικο αλφάβητο αποτελείται από 38 γράμματα, με μοναδική δομή που αποδίδει όλους τους φθόγγους της αρμενικής γλώσσας. Είναι επηρεασμένο από το ελληνικό αλφάβητο, όπως φαίνεται από τη σειρά και τις ονομασίες των γραμμάτων. Χρησιμοποιείται τόσο για την ανατολική όσο και για τη δυτική διάλεκτο, ενώ η χειρόγραφη μορφή του είναι καλλιγραφική και διαφέρει από την ένiritual.
Τα Γράμματα του Αρμένικου Αλφαβήτου
Ա ա
Προφορά: a
Παράδειγμα: Արեւ (Arev, Ήλιος) 🔊
Բ բ
Προφορά: b
Παράδειγμα: Բարեւ (Barev, Γεια) 🔊
Գ գ
Προφορά: g
Παράδειγμα: Գիրք (Girk, Βιβλίο) 🔊
Դ դ
Προφορά: d
Παράδειγμα: Դուռ (Dur, Πόρτα) 🔊
Ե ե
Προφορά: e/ye
Παράδειγμα: Երեւան (Yerevan, Ερεβάν) 🔊
Զ զ
Προφορά: z
Παράδειγμα: Զատիկ (Zatik, Πάσχα) 🔊
Է է
Προφορά: ē
Παράδειγμα: Էրեբունի (Erebuni, Ερεμπούνι) 🔊
Ը ը
Προφορά: ë
Παράδειγμα: Ընտանիք (Ëntanik, Οικογένεια) 🔊
Թ թ
Προφορά: t’
Παράδειγμα: Թագավոր (T’agavor, Βασιλιάς) 🔊
Ժ ժ
Προφορά: ž
Παράδειγμα: Ժամանակ (Zhamanak, Χρόνος) 🔊
Ի ի
Προφορά: i
Παράδειγμα: Իմանալ (Imanal, Ξέρω) 🔊
Լ լ
Προφορά: l
Παράδειγμα: Լեզու (Lezu, Γλώσσα) 🔊
Խ խ
Προφορά: x
Παράδειγμα: Խոսել (Khosel, Μιλάω) 🔊
Ծ ծ
Προφορά: ç
Παράδειγμα: Ծով (Tsov, Θάλασσα) 🔊
Կ կ
Προφορά: k
Παράδειγμα: Կին (Kin, Γυναίκα) 🔊
Հ հ
Προφορά: h
Παράδειγμα: Հայր (Hayr, Πατέρας) 🔊
Ձ ձ
Προφορά: j
Παράδειγμα: Ձեռք (Dzerk, Χέρι) 🔊
Ղ ղ
Προφορά: ġ
Παράδειγμα: Ղարաբաղ (Gharabagh, Καραμπάχ) 🔊
Ճ ճ
Προφορά: č̣
Παράδειγμα: Ճանապարհ (Chanaparh, Δρόμος) 🔊
Մ մ
Προφορά: m
Παράδειγμα: Մայր (Mayr, Μητέρα) 🔊
Յ յ
Προφορά: y
Παράδειγμα: Յուղ (Yugh, Λάδι) 🔊
Ն ն
Προφορά: n
Παράδειγμα: Նոր (Nor, Νέος) 🔊
Շ շ
Προφορά: š
Παράδειγμα: Շնորհակալություն (Shnorhakalutyun, Ευχαριστώ) 🔊
Ո ո
Προφορά: o/vo
Παράδειγμα: Ոսկի (Voski, Χρυσός) 🔊
Չ չ
Προφορά: č
Παράδειγμα: Չոր (Chor, Ξηρός) 🔊
Պ պ
Προφορά: p
Παράδειγμα: Պապ (Pap, Παππούς) 🔊
Ջ ջ
Προφορά: ǰ
Παράδειγμα: Ջուր (Jur, Νερό) 🔊
Ռ ռ
Προφορά: ṙ
Παράδειγμα: Ռադիո (Radio, Ραδιόφωνο) 🔊
Ս ս
Προφορά: s
Παράδειγμα: Սեր (Ser, Αγάπη) 🔊
Վ վ
Προφορά: v
Παράδειγμα: Վարդ (Vard, Τριαντάφυλλο) 🔊
Տ տ
Προφορά: t
Παράδειγμα: Տուն (Tun, Σπίτι) 🔊
Ր ր
Προφορά: r
Παράδειγμα: Րոպե (Rope, Λεπτό) 🔊
Ց ց
Προφορά: c’
Παράδειγμα: Ցավ (Tsav, Πόνος) 🔊
Ւ ւ
Προφορά: w
Παράδειγμα: Ուսուցիչ (Usutsich, Δάσκαλος) 🔊
Փ փ
Προφορά: p’
Παράδειγμα: Փողոց (Poghots, Δρόμος) 🔊
Ք ք
Προφορά: k’
Παράδειγμα: Քաղաք (K’aghak, Πόλη) 🔊
Օ օ
Προφορά: ò
Παράδειγμα: Օր (Or, Ημέρα) 🔊
Ֆ ֆ
Προφορά: f
Παράδειγμα: Ֆիլմ (Film, Ταινία) 🔊
Ու ու
Προφορά: ow
Παράδειγμα: Ուրախ (Urakh, Χαρούμενος) 🔊
Եվ և
Προφορά: ew
Παράδειγμα: Եվ (Yev, Και) 🔊
Δείγμα αρμένικης γραφής.
Το λεξιλόγιο της αρμενικής γλώσσας έχει επηρεαστεί από ιρανικές, ελληνικές, τουρκικές, αραβικές και άλλες γλώσσες, ενώ διατηρεί μοναδικές ινδοευρωπαϊκές ρίζες. Παρακάτω παρουσιάζονται μερικές λέξεις:
| Αρμένικα | Ελληνικά | Προφορά | Ήχος |
|---|---|---|---|
| Հայր (Hayr) | Πατέρας | Hair | 🔊 |
| Մայր (Mayr) | Μητέρα | Mair | 🔊 |
| Գիրք (Girk) | Βιβλίο | Geerk | 🔊 |
| Սեր (Ser) | Αγάπη | Sehr | 🔊 |
| Արեւ (Arev) | Ήλιος | Ah-rev | 🔊 |
| Լեզու (Lezu) | Γλώσσα | Leh-zoo | 🔊 |
Το ‘Ουραμπαταγκιρκ’, το πρώτο τυπωμένο αρμένικο βιβλίο.
Παρακάτω παρουσιάζονται μερικές προτάσεις στα αρμένικα με τις μεταφράσεις τους:
-
Αρμένικα: Ես սիրում եմ գրքեր կարդալ։ 🔊
Ελληνικά: Μου αρέσει να διαβάζω βιβλία.
Προφορά: Yes sirum em grker kardal. -
Αρμένικα: Արեւը փայլում է։ 🔊
Ελληνικά: Ο ήλιος λάμπει.
Προφορά: Arevy paylum e. -
Αρμένικα: Իմ հայրը խոսում է հայերեն։ 🔊
Ελληνικά: Ο πατέρας μου μιλάει αρμένικα.
Προφορά: Im hayry khosum e hayeren.
Αρμενικός πολιτισμός και γλώσσα.
Η αρμενική γλώσσα ομιλείται από περίπου 6-7 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, κυρίως στην Αρμενία, το Ναγκόρνο-Καραμπάχ και τη διασπορά. Παρά τις ιστορικές προκλήσεις, όπως η γενοκτονία των Αρμενίων, η γλώσσα παραμένει ζωντανή, με πλούσια λογοτεχνία και πολιτιστική παρουσία. Οι δύο διάλεκτοι (ανατολική και δυτική) παρουσιάζουν διαφορές στη φωνολογία και το λεξιλόγιο, αλλά είναι αμοιβαία κατανοητές.
Γεωγραφική κατανομή της αρμενικής γλώσσας σήμερα.
Η αρμένικη καλλιγραφία είναι μια τέχνη με βαθιές ρίζες, με το χειρόγραφο αλφάβητο να διαφέρει από το έντυπο. Επιπλέον, κατά την Οθωμανική Αυτοκρατορία (18ος-20ος αιώνας), η τουρκική γλώσσα γράφτηκε συχνά με το αρμένικο αλφάβητο, δημιουργώντας τα τουρκοαρμένικα, με χιλιάδες βιβλία και επίσημα έγγραφα.
Τουρκοαρμένικη έκδοση κειμένου.
Δοκίμασε τις Γνώσεις σου!
Πότε δημιουργήθηκε το αρμένικο αλφάβητο;
Διάβασε Επίσης
Υποστήριξε την προσπάθειά μας με ένα like!
