📘 Colloquial Albanian for Beginners
🟨 UNIT 9: Koha dhe Planet (Time and Plans)
🗣️ Dialogue 1 – Planning a Day (Standard Albanian)
Basic Phrases:
- Sa është ora? – What time is it?
- Çfarë bën sot? – What are you doing today?
- Dua të takohemi në ora pesë. – I want to meet at five o’clock.
- A je i lirë nesër? – Are you free tomorrow?
- Faleminderit për planin! – Thank you for the plan!
Eva: Përshëndetje! Sa është ora?
Ilir: Përshëndetje! Është ora tre.
Eva: Çfarë bën sot?
Ilir: Do të punoj deri në ora katër.
Eva: Dua të takohemi në ora pesë. A je i lirë nesër?
Ilir: Po, jam i lirë. Faleminderit për planin!
📝 Translation
Eva: Hello! What time is it?
Ilir: Hello! It’s three o’clock.
Eva: What are you doing today?
Ilir: I’ll work until four o’clock.
Eva: I want to meet at five o’clock. Are you free tomorrow?
Ilir: Yes, I’m free. Thank you for the plan!
🗣️ Dialogue 2 – Making Plans in Tirana (Colloquial Albanian)
Basic Phrases:
- Sa është ora, mo? – What’s the time, man?
- Çka bën sot, bro? – What you up to today, bro?
- Du me u taku n’pesë. – Wanna meet at five.
- Je i lirë nesër, mo? – You free tomorrow, man?
- Faleminderit p’ planin, shoku! – Thanks for the plan, buddy!
Rina: Hej! Sa është ora, mo?
Ardi: Hej! Është tre, mo.
Rina: Çka bën sot, bro?
Ardi: Po punoj deri n’katër.
Rina: Du me u taku n’pesë. Je i lirë nesër, mo?
Ardi: Po, jam i lirë. Faleminderit p’ planin, shoku!
📝 Translation
Rina: Hey! What’s the time, man?
Ardi: Hey! It’s three, man.
Rina: What you up to today, bro?
Ardi: I’m working ‘til four.
Rina: Wanna meet at five. You free tomorrow, man?
Ardi: Yeah, I’m free. Thanks for the plan, buddy!
🗣️ Dialogue 3 – Daily Routine in the North (Gheg Dialect)
Basic Phrases:
- Sa asht ora? – What time is it?
- Çka bën sot? – What are you doing today?
- Due me u taku n’pesë. – I want to meet at five.
- A je i lirë nesër? – Are you free tomorrow?
- Faliminderit p’ planin! – Thanks for the plan!
Luan: Tungjatjeta! Sa asht ora?
Bujar: Tungjatjeta! Asht ora tre.
Luan: Çka bën sot?
Bujar: Do punoj deri n’katër.
Luan: Due me u taku n’pesë. A je i lirë nesër?
Bujar: Po, jam i lirë. Faliminderit p’ planin!
📝 Translation
Luan: Long life! What time is it?
Bujar: Long life! It’s three o’clock.
Luan: What are you doing today?
Bujar: I’ll work until four.
Luan: I want to meet at five. Are you free tomorrow?
Bujar: Yes, I’m free. Thanks for the plan!
🗣️ Dialogue 4 – Scheduling in the South (Tosk Dialect)
Basic Phrases:
- Sa është ora, more? – What time is it, dear?
- Çfarë bën sot, more? – What are you doing today, dear?
- Dua me u taku n’pesë, more. – I want to meet at five, dear.
- A je i lirë nesër, more? – Are you free tomorrow, dear?
- Faleminderit p’ planin, o shok! – Thank you for the plan, friend!
Sara: Përshëndetje, o shok! Sa është ora, more?
Eno: Përshëndetje! Është ora tre.
Sara: Çfarë bën sot, more?
Eno: Do punoj deri n’katër.
Sara: Dua me u taku n’pesë, more. A je i lirë nesër?
Eno: Po, jam i lirë, more. Faleminderit p’ planin, o shok!
📝 Translation
Sara: Hello, friend! What time is it, dear?
Eno: Hello! It’s three o’clock.
Sara: What are you doing today, dear?
Eno: I’ll work until four.
Sara: I want to meet at five, dear. Are you free tomorrow?
Eno: Yes, I’m free, dear. Thank you for the plan, friend!
🧠 Vocabulary
| Standard | Colloquial | Gheg | Tosk | Meaning |
|---|---|---|---|---|
| Kohë | Kohë | Kohë | Kohë | Time |
| Ora | Ora | Ora | Ora | Hour / Clock |
| Bën | Bën | Bën | Bën | Do / Make |
| Sot | Sot | Sot | Sot | Today |
| Nesër | Nesër | Nesër | Nesër | Tomorrow |
| Takohemi | U taku | U taku | U taku | We meet |
| Lirë | Lirë | Lirë | Lirë | Free |
| Punoj | Punoj | Punoj | Punoj | I work |
| Deri | Deri | Deri | Deri | Until |
| Plan | Plan | Plan | Plan | Plan |
| Faleminderit | Faleminderit, shoku | Faliminderit | Faleminderit, o shok | Thank you |
Note: Colloquial shortens "takohemi" to "u taku" and adds "mo" or "bro" for casualness. Gheg uses "asht" for "është" and nasalizes vowels. Tosk adds "more" for warmth.
📚 Grammar Focus: Future Tense with “Do” (Will)
The future tense in Albanian is formed with "do" (will) plus the present tense verb, used here for plans and routines:
- Standard Albanian: "Do" + verb (e.g., "Do të punoj" - I will work).
- Colloquial Albanian: Often drops "të" (e.g., "Po punoj" implies future casually).
- Gheg Albanian: Uses "do" similarly, sometimes nasalized (e.g., "Do punoj").
- Tosk Albanian: Matches Standard, with softer tones.
| Person | Standard | Colloquial | Gheg | Tosk |
|---|---|---|---|---|
| Unë (I) | Do të punoj | Po punoj | Do punoj | Do të punoj |
| Ti (You) | Do të punosh | Po punon | Do punon | Do të punosh |
| Ai/Ajo (He/She) | Do të punojë | Po punon | Do punon | Do të punojë |
| Ne (We) | Do të punojmë | Po punojmë | Do punojmë | Do të punojmë |
| Ju (You pl.) | Do të punoni | Po punoni | Do punoni | Do të punoni |
| Ata/Ato (They) | Do të punojnë | Po punojnë | Do punojnë | Do të punojnë |
Examples:
Standard:
- "Do të takohemi në ora pesë." (We will meet at five o’clock.)
- "Do të punoj deri në katër." (I will work until four.)
- "A do të jesh i lirë nesër?" (Will you be free tomorrow?)
Colloquial:
- "Po u taku n’pesë, mo!" (We’ll meet at five, man!)
- "Po punoj deri n’katër." (I’m working ‘til four.)
- "Je i lirë nesër, bro?" (You free tomorrow, bro?)
Gheg:
- "Do u taku n’pesë." (We will meet at five.)
- "Do punoj deri n’katër." (I will work until four.)
- "A do jesh i lirë nesër?" (Will you be free tomorrow?)
Tosk:
- "Do të takohemi n’pesë, more!" (We will meet at five, dear!)
- "Do të punoj deri n’katër." (I will work until four.)
- "A do të jesh i lirë nesër, more?" (Will you be free tomorrow, dear?)
✍️ Exercises
Exercise 1: Translate into Standard Albanian
- What time is it?
- I will work until five.
- Are you free tomorrow?
- We will meet at six.
- Thank you for the plan!
Answer Key (Standard):
- Sa është ora?
- Do të punoj deri në ora pesë.
- A je i lirë nesër?
- Do të takohemi në ora gjashtë.
- Faleminderit për planin!
Exercise 2: Translate into Colloquial Albanian
- What time is it?
- I will work until five.
- Are you free tomorrow?
- We will meet at six.
- Thank you for the plan!
Answer Key (Colloquial):
- Sa është ora, mo?
- Po punoj deri n’pesë.
- Je i lirë nesër, bro?
- Po u taku n’gjashtë, mo.
- Faleminderit p’ planin, shoku!
Exercise 3: Translate into Gheg Albanian
- What time is it?
- I will work until five.
- Are you free tomorrow?
- We will meet at six.
- Thank you for the plan!
Answer Key (Gheg):
- Sa asht ora?
- Do punoj deri n’pesë.
- A je i lirë nesër?
- Do u taku n’gjashtë.
- Faliminderit p’ planin!
Exercise 4: Translate into Tosk Albanian
- What time is it?
- I will work until five.
- Are you free tomorrow?
- We will meet at six.
- Thank you for the plan!
Answer Key (Tosk):
- Sa është ora, more?
- Do të punoj deri n’pesë, more.
- A je i lirë nesër, more?
- Do të takohemi n’gjashtë, more.
- Faleminderit p’ planin, o shok!
📖 Reading Passages
Passage 1: Një Ditë me Plane (Standard Albanian)
Eva dhe Iliri planifikojnë ditën. Eva pyet: “Sa është ora?” Iliri përgjigjet: “Është ora tre.” Eva thotë: “Çfarë bën sot?” Iliri thotë: “Do të punoj deri në ora katër.” Eva propozon: “Dua të takohemi në ora pesë.” Iliri pajtohet dhe thotë: “Po, jam i lirë nesër.” Eva falënderon: “Faleminderit për planin!” Ata janë gati për ditën.
📝 Translation
Eva and Ilir plan the day. Eva asks: “What time is it?” Ilir replies: “It’s three o’clock.” Eva says: “What are you doing today?” Ilir says: “I’ll work until four o’clock.” Eva suggests: “I want to meet at five o’clock.” Ilir agrees and says: “Yes, I’m free tomorrow.” Eva thanks: “Thank you for the plan!” They are ready for the day.
📘 Glossary
| Planifikojnë | Plan |
| Propozon | Suggests |
| Pajtohet | Agrees |
| Ditën | Day |
| Gati | Ready |
🧩 Comprehension Questions
- Çfarë pyet Eva fillimisht?
- Sa është ora sipas Ilirit?
- Çfarë do të bëjë Iliri?
- Kur duan të takohen?
- A është Iliri i lirë nesër?
Answer Key
- “Sa është ora?”
- Ora tre.
- Do të punojë deri në ora katër.
- Në ora pesë.
- Po, është i lirë.
Passage 2: Nji Ditë me Plane (Colloquial Albanian)
Rina e Ardi bajnë plane, mo! Rina pyet: “Sa është ora, mo?” Ardi i thot: “Është tre, mo.” Rina pyet: “Çka bën sot, bro?” Ardi i thot: “Po punoj deri n’katër.” Rina i thot: “Du me u taku n’pesë.” Ardi i thot: “Po, jam i lirë nesër, mo.” Rina i thot: “Faleminderit p’ planin, shoku!” Janë gati, mo!
📝 Translation
Rina and Ardi make plans, man! Rina asks: “What’s the time, man?” Ardi says: “It’s three, man.” Rina asks: “What you up to today, bro?” Ardi says: “I’m working ‘til four.” Rina says: “Wanna meet at five.” Ardi says: “Yeah, I’m free tomorrow, man.” Rina says: “Thanks for the plan, buddy!” They’re ready, man!
📘 Glossary
| Bajnë | Make |
| Plane | Plans |
| Shoku | Buddy |
| Janë | Are |
| Gati | Ready |
🧩 Comprehension Questions
- Çka pyet Rina?
- Sa është ora?
- Çka bën Ardi sot?
- Kur duan me u taku?
- A është Ardi i lirë nesër?
Answer Key
- “Sa është ora, mo?”
- Tre.
- Po punon deri n’katër.
- N’pesë.
- Po, është i lirë.
Passage 3: Nji Ditë me Plane (Gheg Dialect)
Luan e Bujari bajnë plane. Luan pyet: “Sa asht ora?” Bujari i thot: “Asht ora tre.” Luan pyet: “Çka bën sot?” Bujari i thot: “Do punoj deri n’katër.” Luan i thot: “Due me u taku n’pesë.” Bujari i thot: “Po, jam i lirë nesër.” Luan i thot: “Faliminderit p’ planin!” Janë gati.
📝 Translation
Luan and Bujar make plans. Luan asks: “What time is it?” Bujar says: “It’s three o’clock.” Luan asks: “What are you doing today?” Bujar says: “I’ll work until four.” Luan says: “I want to meet at five.” Bujar says: “Yes, I’m free tomorrow.” Luan says: “Thanks for the plan!” They are ready.
📘 Glossary
| Bajnë | Make |
| Plane | Plans |
| Asht | Is |
| Janë | Are |
| Gati | Ready |
🧩 Comprehension Questions
- Çka pyet Luan?
- Sa asht ora?
- Çka bën Bujari sot?
- Kur duen me u taku?
- A asht Bujari i lirë nesër?
Answer Key
- “Sa asht ora?”
- Ora tre.
- Do punoj deri n’katër.
- N’pesë.
- Po, asht i lirë.
Passage 4: Një Ditë me Plane (Tosk Dialect)
Sara e Eno planifikojnë ditën, more! Sara pyet: “Sa është ora, more?” Eno i thot: “Është ora tre.” Sara pyet: “Çfarë bën sot, more?” Eno i thot: “Do punoj deri n’katër.” Sara i thot: “Dua me u taku n’pesë, more.” Eno i thot: “Po, jam i lirë nesër, more.” Sara i thot: “Faleminderit p’ planin, o shok!” Janë gati.
📝 Translation
Sara and Eno plan the day, dear! Sara asks: “What time is it, dear?” Eno says: “It’s three o’clock.” Sara asks: “What are you doing today, dear?” Eno says: “I’ll work until four.” Sara says: “I want to meet at five, dear.” Eno says: “Yes, I’m free tomorrow, dear.” Sara says: “Thank you for the plan, friend!” They are ready.
📘 Glossary
| Planifikojnë | Plan |
| Ditën | Day |
| Shoku | Friend |
| Janë | Are |
| Gati | Ready |
🧩 Comprehension Questions
- Çfarë pyet Sara?
- Sa është ora?
- Çfarë bën Eno sot?
- Kur duan të takohen?
- A është Eno i lirë nesër?
Answer Key
- “Sa është ora, more?”
- Ora tre.
- Do punoj deri n’katër.
- N’pesë.
- Po, është i lirë.
🌍 Cultural Notes
1. Time and Punctuality in Albanian Culture
Albanians value koha (time), but attitudes differ by region. In cities like Tirana, “Sa është ora, mo?” reflects a fast-paced life where plans like “Du me u taku n’pesë” are firm. In rural Gheg areas, “Sa asht ora?” might lead to a relaxed chat over coffee, with time seen as flexible. Tosk speakers in the south, with “Sa është ora, more?” show warmth, blending punctuality with hospitality.
2. Daily Routines and Work-Life Balance
Puna (work) shapes Albanian routines, but breaks for kafe or family are sacred. Saying “Do punoj deri n’katër” (I’ll work until four) often means a coffee follows. In Gheg regions, “Do u taku” might happen later than planned, reflecting a laid-back vibe. Tosk’s “Dua me u taku, more” adds friendliness to schedules, balancing work with social ties.
3. Making Plans with Friends
Plans in Albania often involve miq (friends) or family. “A je i lirë nesër?” (Are you free tomorrow?) is a common question, answered with enthusiasm. In Tirana, “Je i lirë, bro?” might lead to a spontaneous outing. Gheg’s directness and Tosk’s “more” show how bashkimi (unity) drives planning, whether for work or fun.
No comments:
Post a Comment