Κεντρικά Βαλκάνια ,η γλωσσική κοιτίδα των Αλβανών, Ρουμάνων και Βλάχων.

Όλοι οι βαλκανικοί λαοί μηδενός εξαιρουμένου πάσχουν από το βαλκανικό σύνδρομο των ενδόξων προγόνων : οι Αλβανοί γνήσιοι απόγονοι Ιλλυριών,οι Ρουμάνοι Ρωμαίων και Δακών αλλά και όλων των Βλάχων,οι Έλληνες των αρχαίων Ελλήνων και πιο πρόσφατα οι Βορειομακεδόνες των αρχαίων Μακεδόνων.

Τί δείχνουν όμως τα πορίσματα της σύγχρονης γλωσσολογίας για τις μετακινήσεις των προγόνων αυτών των λαών;

Οι Αλβανοί 

Όσο και αν η επίσημη αλβανολογία θεωρεί ως δεδομένη την προέλευση των Αλβανών από τους Ιλλυριούς ,η γλωσσολογία μας αποκαλύπτει άλλα, μια κεντροβαλκανική κοιτίδα των Αλβανών.

Συνοπτικά ,οι  γνώσεις που έχουμε για την ιλλυρική γλώσσα είναι λίγες έως μηδαμινές ώστε να μπορέσουμε αβίαστα να την συνδέσουμε με την αλβανική.

Επιπλέον η γλωσσολογική μελέτη της αλβανικής αποκαλύπτει ότι: δεν υπάρχουν γηγενείς όροι για τη θάλασσα και τη ναυσιπλοΐα ,σχεδόν όλες αυτές οι λέξεις είναι δανεισμένες από τα λατινικά και τα σλαβικά.

Οι Ιλλυριοί ήταν δεινοί θαλασσοπόροι και πειρατές που αλώνιζαν την Αδριατική. Γιατί δεν άφησαν ένα κάρο λέξεις για τη θάλασσα στην 'απόγονό' τους την αλβανική;

Αντίθετα τα αλβανικά βρίθουν από γηγενείς όρους σχετικούς με την κτηνοτροφία γεγονός που δείχνει μια ορεινή κοιτίδα μακριά από τη θάλασσα.

Επίσης τα αρχαιοελληνικά δάνεια στην αλβανική είναι μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού. Οι Ιλλυριοί και αρχαίοι Έλληνες ζούσαν δίπλα , δίπλα και μάλιστα δύο Ιλλυρικές φυλές,οι Ταυλάντοι και οι Βυλλίονες, που ζούσαν στην ενδοχώρα της πανίσχυρης αρχαιοελληνικής αποικίας της Απολλωνίας είχαν κατά τον Στράβωνα γίνει δίγλωσσες στα ιλλυρικά και ελληνικά. Κατά παράδοξο τρόπο ,για την αλβανική κοσμοθεωρία,δεν άφησαν ούτε αυτοί ελληνικές λέξεις στην αλβανική.

Οι Ρουμάνοι 

Οι Ρουμάνοι ακράδαντα πιστεύουν ότι είναι απόγονοι των αρχαίων Ρωμαίων αποίκων της Δακίας πάνω από τον Δούναβη και των ντόπιων Δακών. Επίσης ότι όλοι οι Βλάχοι είναι Ρουμάνοι που κατέβηκαν από την υπερδουνάβεια Δακία. 

Η συγκριτική μελέτη της γλωσσολογίας καταδεικνύει ότι όχι μόνο οι Βλάχοι δεν κατέβηκαν από την Ρουμανία αλλά ούτε οι ίδιοι οι Ρουμάνοι δεν είναι από εκεί.

Η μελέτη των τοπωνυμίων στη Ρουμανία δείχνει ότι ήδη εκλατινισμένοι ντόπιοι πληθυσμοί των κεντρικών Βαλκανίων πέρασαν τον Δούναβη και εγκαταστάθηκαν στα εδάφη της σημερινής Ρουμανίας.

Δεν υπάρχουν ντόπια λατινογενή τοπωνύμια στη Ρουμανία , αλλά τα περισσότερα πριν την μεταγκατάσταση των προγόνων των Ρουμάνων βόρεια του Δούναβη είναι γοτθικής προέλευσης.Οι Γότθοι είχαν κατακλύσει τη σημερινή Ρουμανία πιεζόμενοι από τους Ούνους.

Ρουμάνοι και Αλβανοί 

Η ιστορία των Αλβανών και Ρουμάνων φαίνεται να σχετίζεται στενά αφού υπάρχουν γλωσσολογικές ενδείξεις ότι οι δύο αυτοί λαοί είχαν έναν κοινό γλωσσικό πρόγονο ,την πρωτοαλβανική.

 

Στα ρουμανικά υπάρχει ένα υποστρωματικό λεξιλόγιο μιας γλώσσας που μιλιόταν πριν ,εκατό περίπου λέξεων που συναντώνται και στην αλβανική.Σχεδόν όλες οι λέξεις αυτές είναι ετυμολογίσιμες με την πρωτοαλβανική και καταδεικνύουν μια κεντροβαλκανική προέλευση όπου οι δύο λαοί μιλούσαν την ίδια ή συγγενική γλώσσα πριν οι Ρουμάνοι εκλατινιστούν γλωσσικά.

Το ίδιο το Βουκουρέστι είναι δυνατόν να ετυμολογηθεί με την αλβανική ,από το bukur , ωραίος στα αλβανικά.

Η αλβανική ακολούθησε την ίδια πορεία προς τον πλήρη εκλατινισμό αλλά την γλίτωσε τελευταία στιγμή εξαιτίας της καθόδου των Σλάβων. 

Δηλαδή αν δεν κατέβαιναν οι Σλάβοι ,οι Αλβανοί τώρα θα μιλούσαν μια λατινογενή γλώσσα. Αλλά εξαιτίας της καθόδου σταμάτησε η ολοκλήρωση της εκλατίνισης και μείναμε στο πλήθος λατινικών λέξεων στα αλβανικά με μορφολογικά και συντακτικά χαρακτηριστικά λατινικής προέλευσης.

Οι Βλάχοι

Στην Ελλάδα η επικρατούσα θεωρία για την καταγωγή των Βλάχων είναι ότι προηγουμένως ελληνόφωνοι λατινοφώνησαν.

Όμως η μελέτη των φωνολογικών αλλαγών στις βλάχικες διαλέκτους μόνο προηγούμενη ελληνοφωνία δεν δείχνει αλλά καταδεικνύει μια κεντροβαλκανική προέλευση.

Οι Βλάχοι μετά την καθοδό τους ταυτίστηκαν με το ντόπιο εθνος. Στην Ελλάδα με τους Έλληνες, Ρουμανία,Σερβία με Ρουμάνους και Σέρβους και πιο πρόσφατα στη Βόρεια Μακεδονία έχουμε τους λεγόμενους Μακεδοναρμάνους .

Ολόκληροι λαοί λατινοφώνησαν ,ξέχασαν την μητρική τους γλώσσα και υιοθέτησαν τα λατινικά. Στον ελληνόφωνο χώρο δεν συνέβη κάτι τέτοιο γιατί νοτίως της γραμμής του Τζίρετσεκ¹  το κύρος της ελληνικής ήταν τέτοιο και η έκταση που μιλιόταν αυτή τεράστια ώστε οι Ρωμαίοι δεν έκαναν τον κόπο να επιβάλλουν τα λατινικά .Απλά αρκέστηκαν στο status quo και μάλιστα θεωρούσαν τα ελληνικά και τα λατινικά τις δύο γλώσσες της αυτοκρατορίας.

Ούτε το γεγονός ότι τα λατινικά ήταν η γλώσσα των λεγεώνων δεν κατάφερε να επιβάλλει την λατινική στις ελληνόφωνες περιοχές.

Ρουμάνοι και Βλάχοι 

Οι Ρουμάνοι και Βλάχοι μπορεί να είναι μεν γλωσσολογικοί συγγενείς μιας και οι γλώσσες τους έχουν κοινό πρόγονο την ανατολική βαλκανική ρωμαϊκή αλλά όπως είπα παραπάνω η γλωσσολογία δείχνει μια κοινή κοιτίδα στα κεντρικά βαλκάνια πριν οι δύο εκλατινιστούν γλωσσικά και ακολουθήσουν διαφορετική πορεία.

Κεντρικά Βαλκάνια ,η κοιτίδα των Αλβανών, Ρουμάνων και Βλάχων.

Όλοι οι παραπάνω λαοί για τους οποίους μίλησα φαίνεται από γλωσσολογικής άποψης να έχουν μια κοινή πατρίδα στα κεντρικά Βαλκάνια και αυτή είναι η ρωμαϊκή  Δίοικηση της Δαρδανιάς. Η διοίκηση της Δαρδανίας ήταν όριο και  σημείο συνάντησης όπου συνηκούσαν πλήθος λαών : οι Δάρδανες, Ιλλυριοί, Θράκες, Παίονες, Δάκες και άλλοι αργότερα , Γότθοι, Κέλτες και Σλάβοι.

Σε εκείνη την περίοχη υπήρχε πλήθος φωνολογικών φαινομένων,στα  τοπωνυμία,ανθρωπωνύμια,γλώσσες κ.α. που συμπίπτουν με τις φωνολογικές αλλαγές στις προαναφερόμενες γλώσσες.

Παρεπιμπτόντως, το ίδιο το όνομα της Δαρδανίας είναι δυνατόν να ετυμολογηθεί με την αλβανική. Ίσως σχετίζεται με το αλβανικό 'dardhë' που θα πει αχλάδι.

Σημειώσεις

1 Η γραμμή του Τζίρετσεκ είναι μια νοητή γραμμή που κόβει τη βαλκανική χερσόνησο στα δύο σε σφαίρες επιρροής των λατινικών και των ελληνικών. Βορείως της γραμμής η γλώσσα με τη μεγαλύτερη επιρροή είναι η λατινική και νοτίως η ελληνική.

 

Share: