Από την ελληνιστική εποχή αναπτύχθηκε στην ευρύτερο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου, σημερινό ελλαδικό χώρο,στο Λεβάντε της Μέσης Ανατολής,την Αλεξάνδρεια,τη Μικρασία και άλλα μέρη, ένας εβραιογενής πληθυσμός που μιλούσε ελληνικά, εμπλουτισμένα με εβραϊκά στοιχεία. Ο πληθυσμός αυτός ήταν οι Ρωμανιώτες και η γλώσσα τους τα γεβανικά.
Τα γεβανικά επιβίωσαν περίπου μέχρι το δεύτερο Παγκόσμιο ,τη γερμανική κατοχή που έφερε τον αποδεκατισμό και τον μετανάστευση των περισσότερων Ρωμανιωτών στις ΗΠΑ και το Ισραήλ.
Τα γεβανικά επιβίωσαν περίπου μέχρι το δεύτερο Παγκόσμιο ,τη γερμανική κατοχή που έφερε τον αποδεκατισμό και τον μετανάστευση των περισσότερων Ρωμανιωτών στις ΗΠΑ και το Ισραήλ.
 |
| γεβανική τετραγωνισμένη γραφή σε ένα ελληνοεβραϊκό γλωσσάριο του 10ου αιώνα (δημόσια βιβλιοθήκη Λενινγκράντ) |
Οι Σεφαρδίτες αποτελούσαν ευκολότερο στόχο για τους Ναζί από τους Ρωμανιώτες για το λόγο ότι οι πρώτοι ,προερχόμενοι από την Ισπανία,μιλούσαν ως μητρική τα λαντίνο ,ισπανικά με εβραϊκά στοιχεία.
Η προφορά που μιλούσαν οι Σεφαρδίτες Εβραίοι τα ελληνικά ήταν χαρακτηριστική ,κάπως τραγουδιστή σαν την ισπανική τους γλώσσα και μπορούσαν να τους διακρίνουν πιο εύκολα.Αντίθετα οι Ρωμανιώτες είχαν ως μητρική τα ελληνικά και ήταν πιο δυσδιάκριτοι.
Σήμερα,στην Ελλάδα, οι εναπομείναντες Ρωματιώτες δεν ξεχωρίζουν από τους Σεφαρδίτες ως κοινότητα και όλοι μαζί αριθμούν 3 με 4 χιλιάδες.
Σήμερα,στην Ελλάδα, οι εναπομείναντες Ρωματιώτες δεν ξεχωρίζουν από τους Σεφαρδίτες ως κοινότητα και όλοι μαζί αριθμούν 3 με 4 χιλιάδες.
Ένα πολύ γνωστό μέλος της κοινότητας των Ρωμανιωτών ήταν ο αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού Μαρδοχαίος Φριζής που διακρίθηκε στον πόλεμο του '40 με τους Ιταλούς.
 |
| Ο Ρωμανιώτης συνταγματάρχης του ελληνικού στρατού Μαρδοχαίος Φριζής,(1893-1940). |
Η ιστορία των γεβανικών ξεκινάει από πολύ παλιά ,από την ελληνιστική εποχή και κατάγεται από την κοινή ελληνική,την αλεξανδρινή.
Επιπλέον περιλαμβάνει αρκετές επιρροές της εβραϊκής και γραφόταν στο εβραϊκό αλφάβητο.
Κείμενα από την ελληνιστική εποχή στο γεβανικό αλφάβητο σχεδόν δεν υπάρχουν από τον ελλαδικό χώρο και τη Μικρασία.Υπάρχουν όμως κάποια από τη Μεγάλη Ελλάδα ,στην Ιταλία.
Διάβασε επίσης
Λαντίνο,τα ισπανικά των Σεφαρδιτών Εβραίων της Ελλάδας.
 |
| Βολιώτες ρωμανιώτες Εβραίοι. |
