Γύρω στο 5500 με 4500 χιλιάδες π.Χ. στην περιοχή των βόρειων Βαλκανίων άνθισε ένας παλαιοευρωπαϊκός νεολιθικός πολιτισμός με την ονομασία Βίντσα (Vinča).Το μεγαλύτερο κέντρο του ανακαλύφθηκε κοντά στην πόλη Βίντσα της Σερβίας από όπου και πήρε το όνομά του.Ξεχωρίζει από τον τύπο σπιτιών και τις ανθρωπόμορφες φιγούρες.
Ευρήματα που σχετίζονται με αυτόν τον πολιτισμό έχουν ανακαλυφθεί εκτός από τη Σερβία και στη Βουλγαρία ,τη Ρουμανία ακόμη και την Ουκρανία αλλά και την Ελλάδα (
Δισπηλιό Καστοριάς).
Οι Βίνκα λοιπόν ήταν κυρίως αγρότες που καλλιεργούσαν τη γη με λίθινα κυρίως εργαλεία.Παρόλο όμως που ο πολιτισμός τους κατατάσσεται στην λίθινη εποχή ,ήταν ο παλιότερος που έκανε περιορισμένη χρήση μεταλλουργείας κυρίως για κοσμήματα και στολίδια .Σε κάποιες τοποθεσίες έχουν βρεθεί ακόμη και χάλκινα εργαλεία αλλά συνήθως προτιμούνταν τα λίθινα.
Χρησιμοποιούσαν επίσης και εξημερωμένα ζώα,όπως βοοειδή,αιγοπρόβατα ,σκυλιά και γουρούνια.Το μεγαλύτερο όμως βάρος το έδιναν στα βοοειδή τα οποία τα χρησιμοποιούσαν ως πηγή κρέατος αλλά και ως μεταφορικά μέσα.Εποχιακά μετέφεραν τα κοπάδια τους σε βοσκοτόπια σε μεγαλύτερο υψόμετρο.
Ο πολιτισμός αυτός διέθετε και ένα είδος ´γραφής´ ας το πούμε.Πρόκειται για εγχάρακτα σύμβολα σε πηλό και ξύλο.Δεν είναι σαφές αν πρόκειται για πραγματική γραφή και για τη φύση των συμβόλων έχουν διατυπωθεί πολλές θεωρίες.Σήμερα πάντως πιστεύεται ότι τα σύμβολα αποτελούν κάποιο μήνυμα χωρίς απαραιτήτως να περιέχουν και γλώσσα.
 |
| νεολιθικοί πολιτισμοί |
Τα σύμβολα είναι σχεδόν πανομοιότυπα σε μια τεράστια περιοχή και έχουν μείνει απαράλλαχτα για πολλούς αιώνες.Το γεγονός αυτό αποκλείει να αποτελούν αλφαβητική γραφή αφού κάτι τέτοιο προϋποθέτει σε όλη αυτή την έκταση μιλιόταν μια ενιαία γλώσσα και μάλιστα χωρίς παραλλαγές.Στη νεολιθική εποχή οι μετακινήσεις πληθυσμών ήταν συνεχής και η πολυγλωσσία σε μια μικρή γεωγραφικά περιοχή φαινόμενο σύνηθες.
Πιθανολογείται ότι πρόκειται για σύμβολα θρησκευτικής φύσεως γι´ αυτό και έχουν παραμείνει τα ίδια.
Παρόμοια σύμβολα περιέχει και η ξύλινη επιγραφή που βρέθηκε το 1993 στο Δισπηλιό της Καστοριάς ,σε έναν παραλήμνιο προϊστορικό οικισμό.Η ραδιοχρονολόγηση έδειξε ότι η πινακίδα είναι από 5260 π.Χ!
 |
| σύμβολα Βίντσα |
Τελευταίο εύρημα τέτοιων συμβόλων είναι επιγραφές που βρέθηκαν στο χωριό Ταρταρία της Ρουμανίας τα οποία μάλιστα είναι προγενέστερα χρονολογικά της γραφής των Σουμερίων και των Μινωϊτών.
Από κάποιους ρουμανικούς κύκλους έχει προωθηθεί ότι τα σύμβολα είναι ... προϊστορικά ρουμάνικα.Μια τέτοια θεωρία βέβαια ανήκει στους κόλπους της φαντασίας και παραγλωσσολογίας.Κατά περίεργη σύμπτωση κάτι ανάλογο συμβαίνει και με την δική μας τη ξύλινη πινακίδα του Δισπηλιού της Καστοριάς.Ότι πρόκειται δηλαδή για ελληνικά του 5260 π.Χ! Κάτι τέτοιο βέβαια δεν ισχύει αφού τα ελληνικά δεν θα διαμορφωθούν ακόμη και κάποιες χιλιάδες χρόνια.
Είναι άγνωστο ποιά γλώσσα μιλούσαν.Λόγω της έκτασης Πιθανώς μιλούσαν πολλές γλώσσες και κάθε περιοχή είχε δικής της διοίκηση.
 |
| επιγραφή με σύμβολα βίντσα σε πήλινο δοχείο |
 |
| αγαλματίδιο Βίντσα |
 |
| επιγραφή από φυλαχτό Βίντσα στο χωριό Ταρτάρια της Ρουμανίας |
 |
| λίθινα εργαλεία των Βίντσα |
 |
| Ανακατασκευασμένο σπίτι Βίντσα.Πάνω από την είσοδο συνήθιζαν να κρεμούν ένα κεφάλι ταύρου. |
