Το αρχαιότερο κυριλλικό χειρόγραφo “МИРОСЛАВЉЕВОГ ЈЕВАНЂЕЉА”

Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος

Το αρχαιότερο κυριλλικό χειρόγραφο, ένας από τους μεγαλύτερους πολιτιστικούς και ιστορικούς θησαυρούς του σερβικού λαού είναι το ονομαζόμενο ‘Ευαγγέλιο του Μιροσλάβου’ ή όπως γράφεται στα σερβικά: ‘ МИРОСЛАВЉЕВОГ ЈЕВАНЂЕЉА.

Το χειρόγραφο αυτό βιβλίο θεωρείται ένα από τα ωραιότερα του κόσμου. Γράφηκε στο Άγιον Όρος δια χειρός ‘του αμαρτωλού διάκονος Γρηγορίου’ μεταξύ των ετών 1180 και 1191.

Μέσα στις 362 σελίδες του αναπαριστάται, κατά το βυζαντινό έθιμο, με μοναδική τεχνοτροπία, η χλωρίδα και η πανίδα της εποχής.

Προφανώς το χειρόγραφο τελείωσε πριν από την ίδρυση της νεότερης Μονής Χιλανδαρίου, που αυτή τοποθετείται το 1198.

Σχετικά με την ίδρυση της μονής αναφέρεται πως το 1198 ο βυζαντινός αυτοκράτορας Αλέξιος Γ΄ ο Άγγελος έθεσε την εγκαταλειμμένη μονή στην εξουσία του Στέφανου Νεμάνια (Стевана Немање) , ηγεμόνα τότε του "μεγάλου ζουπάνου" της Σερβίας και του δευτερότοκου γιου του, Ράστκο(Растко), ως αιώνιο δώρο στους Σέρβους.

Ο αναφερόμενος γιος βρισκόταν ήδη στο Άγιο Όρος και συγκεκριμένα στη Μονή Βατοπεδίου, όπου άφησε τα εγκόσμια και ακολούθησε το μοναχικό βίο χειροτονηθείς ως ‘μοναχός Σάββας’.

Τον ακολούθησε στη συνέχεια ο ηγεμόνας πατέρας του, που έλαβε το όνομα Συμεών.
Αυτοί ανήγειραν τη μονή, σε περιοχή που παραχωρήθηκε από τη Μονή Βατοπεδίου, πράξη που επικύρωσε με αυτοκρατορικό χρυσόβουλο ο Αυτοκράτορας Αλέξιος Γ΄ το 1198.

Η Μονή εμπλουτίσθηκε στη συνέχεια με αμύθητους θησαυρούς και κατέληξε να γίνει πνευματικό και θρησκευτικό κέντρο του σερβικού λαού, από τον 13ο αιώνα.

Το Κυριλλικό Ευαγγέλιο παραγγέλθηκε από τον Μιροσλάβο (Мирослава), αδελφό του ηγεμόνα Νεμάνια για να το δωρίσει σε νεόδμητη εκκλησία.

Περιέχει 296 διακοσμήσεις ζωγραφισμένες με μελάνι και φύλλο χρυσού, ακολουθώντας την αυτοκρατορική βυζαντινή παράδοση.

Σε σχετική εκδήλωση που έγινε από τον εκδοτικό οίκο του Βελιγραδίου ‘ECOLIBRI’ αναφέρθηκε πως το βιβλίο αυτό για κάθε Σέρβο αλλά και για την Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία αποτελεί πολύτιμη παρακαταθήκη και ως μοναδικό αποδεικτικό της παλαιάς σερβικής ταυτότητας.


«Το χειρόγραφο διασώθηκε μέσα από αλλεπάλληλες πυρκαγιές της Μονής στους προηγούμενους οκτώ αιώνες, διασώθηκε μέσα στην Οθωμανική Κυριαρχία, διασώθηκε για να αποδεικνύει στο μέλλον την ιστορία και των πολιτισμό των Σέρβων»

Όπως αναφέρεται, επίσης, από το Λαϊκό Μουσείο του Βελιγραδίου, όπου φυλάσσεται, το αρχαίο κυριλλικό ευαγγέλιο, εδόθη το 1896 στο Σέρβο βασιλιά Αλεξάντερ Ομπρένοβιτς.

Ο ηγούμενος της Μονής Χιλανδαρίου δώρισε το αρχαίο χειρόγραφο στο Σέρβο Βασιλιά, ως έκφραση ευγνωμοσύνης για την οικονομική βοήθεια του, στην συντήρηση της Μονής που βρισκόταν σε άθλια κατάσταση.

Πριν από τέσσερα χρόνια το «Ευαγγέλιο του Μιροσλάβου» το περιέλαβε η Ουνέσκο στο «Αρχείο Μνήμης του Κόσμου», όπου περιλαμβάνονται 120 διάσημα χειρόγραφα από 57 χώρες.

Ο αναφερόμενος εκδοτικό οίκος του Βελιγραδίου εξέδωσε 30 αριθμημένα αντίτυπα πιστά αντίγραφα του χειρογράφου με τιμή πώλησης εκάστου εξ αυτών, 2.600 Ευρώ.

Share: