η γλώσσα των Βάσκων

Η βασκική γλώσσα στη μεγαλύτερή της έκταση το 1000 μ.Χ. (πράσινο) και η χώρα των Βάσκων στη σημερινή Ισπανία (κόκκινο)

Η βασκική είναι απομονωμένη γλώσσα που δεν σχετίζεται με καμία άλλη γνωστή του παρόντος ή του παρελόντος.

Μιλιέται στη χώρα των Βάσκων η οποία είναι μοιρασμένη ανάμεσα στην Ισπανία και τη Γαλλία.Είναι η μόνη από τις γλώσσες της Ιβηρικής Χερσονήσου που επιβίωση από την επέλαση των λατινικών.Στα βάσκικα ονομάζεται euskara(εουσκάρα).

Μιλιέται από περίπου 700 χιλιάδες Βάσκους από ένα σύνολο 2,5 εκατομμυριών βασκικής καταγωγής.

Η συντριπτική πλειοψηφία των ομιλητών της βρίσκεται στη βασκική επαρχία της Ισπανίας,την λεγόμενη Χώρα των Βάσκων (650 χιλιάδες),ενώ περίπου 50 χιλιάδες ομιλητές της βρίσκονται στη γαλλική βασκική περιοχή.

Στο παρελθόν η γλώσσα μιλιόταν σε πιο εκτεταμένες περιοχές,νοτιότερα στην Ισπανία και ακόμη πιο δυτικά στα Πυρηναία πιο μέσα στη σημερινή Γαλλία.

Ο ερχομός των Ρωμαίων είχε ώς άμεση συνέπεια την συνεχή πίεση των λατινικών στα βασκικά,τα οποία έχαναν συνεχώς έδαφος,ιδίως στις πεδινές περιοχές.

Η τάση αυτή ανατράπηκε μετά την Ρεκονκίστα (ανακατάληψη) κατά την οποία οι χριστιανοί βασιλείς της Ισπανίας καλούσαν τους λαούς του Βορρά να εποικήσουν τις νεοκατακτημένες περιοχές.

Μετά από αυτή τη σύντομη περίοδο ανάκαμψης,η γλώσσα συρρικνωνόταν συνεχώς με αποτέλεσμα να μιλιέται σήμερα κυρίως στα ορεινά της βόρειας Ισπανίας και πολλές παραδοσιακά βασκικές περιοχές όπως η Ναβάρρα να χάσουν κατά το μεγαλύτερο τμήμα ή και εξ ολοκλήρου τη μητρική τους γλώσσα.

ποσοστό που μιλά βασκικά στη Χώρα των Βάσκων

Σήμερα η βασκική είναι επίσημη γλώσσα κάποιων επαρχιών δίπλα στην ισπανική και είναι μια υγιής γλώσσα.Διδάσκεται σε σχολεία ,τυπώνονται εφημερίδες,γίνονται εκπομπές στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση κτλ.

Μάλιστα η ίδρυση σχολείων σε βασκικές περιοχές που είχαν χάσει τη γλώσσα τους ήδη από τον Μεσαίωνα,σημείωσε κάποια αποτελέσμα στην ανάκαμψη της γλώσσας έστω και παθητικά.

Ακουστικά μοιάζει πολύ με τα ισπανικά και διαθέτει ένα σύστημα πέντε φωνηέντων τα οποία υπάρχουν και στα ισπανικά.Πιστεύεται ότι το συστημά αυτό τα ισπανικά το υιοθέτησαν από τα βασκικά.

θεωρίες προέλευσης

Το γεγονός ότι η γλώσσα είναι απομονωμένη οδήγησε στη διατύπωση πολλών θεωριών που προσπάθησαν να τη συνδέσουν με διάφορες γλωσσικές ομάδες. 

Με τις ινδοευρωπαϊκές γλώσσες τα κοινά της στοιχεία είναι ελάχιστα οπότε έγιναν συγκρίσεις με απομακρυσμένες γεωγραφικά γλώσσες.

Πολλές από αυτές τις θεωρίες την κατατάσσουν μαζί με τις καρτβελικές γλώσσες του Καυκάσου ,αφορμή των οποίων ήταν η ύπαρξη στην αρχαιότητα του βασιλείου της Ιβηρίας στον Καύκασο.

Άλλες προσπάθησαν να την συνδέουν με τα ετρουσκικά αλλά πάλι χωρίς επιτυχία.Όλες αυτές οι θεωρίες δεν ευσταθούν διότι βασίζονται σε λιγοστά στοιχεία ,πολλές φορές ευφάνταστα,και παίρνουν ως δεδομένα γεγονότα που αμφισβητούνται.

Πάντως έχει διατυπωθεί και η άποψη ότι η βασκική είναι η μοναδική απόγονος που επιβιώνει μιας ομάδας γλωσσών που μιλιούνταν στον ευρύτερο ευρωπαϊκό γεωγραφικό χώρο πριν τον ερχομό των ινδοευρωπαϊκών. 

Κείμενο στη βασκική γλώσσα.

Euskara Euskal Herriko hizkuntza da.Euskaraz mintzo direnei euskaldun deritze. Gaur egun, Euskal Herrian bertan ere gutxitua dago, lurralde honetan berriagoak diren gaztelania eta frantsesa nagusitu baitira.

Share: