η γροιλανδική γλώσσα

 Η γροιλανδική είναι μια γλώσσα που ανήκει στις λεγόμενες εσκιμώ-αλεουτικές οι οποίες μιλιούνται στον αρκτικό κύκλο,στη Γροιλανδία,Καναδά και Αλάσκα.Μιλιέται από περίπου 58 χιλιάδες άτομα,τα περισσότερα ιθαγενείς εσκιμώοι ενώ κάποιοι είναι δανέζικης καταγωγής.Επιπλέον στην Δανία την μιλούν περίπου 7 χιλιάδες άτομα.Οι ομιλητές της την ονομάζουν Kaallit Nunaat.

διάλεκτοι και καθεστώς
Χωρίζεται σε τρείς διαλέκτους,την kalaallisut,τουνουμίισουτ(tunumiisut),ινούκτουν(inuktun) Η επίσημη γλώσσα βασίζεται στη δυτική διάλεκτο καλααλλίσουτ  η οποία έχει και τους περισσότερους ομιλητές που αριθμούν τις 52000 χιλιάδες.Οι άλλες δύο διάλεκτοι εξαιτίας του μικρού αριθμού ομιλητών και την επιρροή της δυτικής κατατάσσονται πλέον στις απειλούμενες προς εξαφάνιση και λαμβάνονται μέτρα για τη διάσωσή τους.

Το καθεστώς της καλάαλλισουτ στη Γροιλανδία είναι ιδιαίτερα ευνοϊκό γι'αυτή.Στα δημοτικά σχολεία η εκπαίδευση γίνεται μόνο σ'αυτή,ενώ ακολούθως είναι δίγλωσση στα γροιλανδικά και δανέζικα.Μάλιστα το 2007 η γροιλανδική,στη δυτική της διάλεκτο,αναγνωρίστηκε ως η μόνη επίσημη γλώσσα διοίκησης της χώρας,αντικαθιστώντας τη δανέζικη με σκοπό να την προστατεύσει από αυτή.Αυτό δημιούργησε αρκετές προστριβές από κάποια μερίδα του πληθυσμού που διαμένει κυρίως στα αστικά κέντρα και που υποστηρίζει ότι έτσι προωθείται η εσκιμωποίηση.Στην πράξη όμως γλώσσα διοίκησης παραμένουν τα δανέζικα.

Προβολή greenland1 σε χάρτη μεγαλύτερου μεγέθους

ιστορία
Η Γροιλανδία κατοικείται εδώ και 4 χιλιάδες χρόνια,όχι συνεχόμενα όμως ανάλογα με τις επικρατούσες κλιματικές συνθήκες,από ιθαγενείς πληθυσμούς Αλεουτών-Εσκιμώων που προήλθαν αρχικά από την Αλάσκα και πέρασαν μέσω του Καναδά στο νησί.Τον 10ο αιώνα στα νοτιοδυτικά του νησιού που τότε ήταν ακατοίκητο εγκαταστάθηκαν Νορβηγοί Βίκινγκς προερχόμενοι από την Ισλανδία.Τον 13ο αιώνα από τα βορειοανατολικά του νησιού κατήλθαν οι ιθαγενείς Ινουίτ. Ακολούθως και μέχρι τον 15ο οι Νορβηγικοί οικισμοί είχαν εξαφανιστεί κυρίως εξαιτίας της πείνας που προκάλεσε η μείωση της θερμοκρασίας και οι συγκρούσεις με τους Ινουίτ.

Μέχρι τότε η Νορβηγία αποτελούσε ενιαίο βασίλειο με τη Δανία,τη Σουηδία,την Ισλανδία και τη Γροιλανδία,τη λεγόμενη Ένωση του Καλαμαριού η οποία δημιουργήθηκε με σκοπό να ανακόψει την αυξανόμενη γερμανική επιρροή στη Σκανδιναβία.

η Ένωση του Καλαμαριού τον 15ο αιώνα

Τον 18ο αιώνα έφτασαν οι Δανέζοι και κατέλαβαν τη Γροιλανδία ώς οι νόμιμοι κληρονόμοι της.Έτσι,παρ'όλο που αυτή ανήκει γεωγραφικά στην Αμερική,μεγάλο μέρος της ιστορίας και κουλτούρας της συνδέεται με την Ευρώπη.

Σήμερα η Γροιλανδία αποτελεί αυτόνομη περιοχή στα πλαίσια του Βασιλείου της Γροιλανδίας.

γροιλανδικό αλφάβητο
Το 1851 ο Δανέζος  Samuel Kleinschmidt επινόησε ένα αλφάβητο,μάλλον πολύπλοκο, με βάση το λατινικό για τη γραφή των γροιλανδικών.Με τον καιρό όμως η προφορική γλώσσα απομακρύνθηκε αρκετά από τη γραπτή και το αλφάβητο αυτό πλέον δεν ανταποκρινόταν στο ρόλο του.Το 1973 έγιναν μεταρυθμίσεις στην ορθογραφία προκειμένου η  γραπτή γλώσσα να έρθει πιο κοντά στην προφορική.

Share: