Η γλώσσα που αναστήθηκε δύο χιλιάδες χρόνια μετά!

ιβρίτ

Η εβραϊκή είναι μια σημιτική γλώσσα,(άλλες σημιτικές είναι η αραβική,η αραμαϊκή,η αμχαρική,η ακκαδική-ασσυριακή), που μιλιέται από περίπου 8 εκατομμύρια άτομα,κυρίως στο Ισραήλ.Η σύγχρονη εβραϊκή ονομάζεται ιβρίτ και αποτελεί το πιο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα αναβίωσης νεκρής γλώσσας.

Για όσους δεν το γνωρίζουν, τα εβραϊκά είχαν πάψει να μιλιούνται ήδη από την αρχαιότητα και αναβιώθηκαν ως ομιλούμενη γλώσσα μόλις τον 19ο αιώνα!

Παρ'όλο όμως που είχαν πάψει να μιλιούνται δεν σταμάτησαν ποτέ να χρησιμοποιούνται ως η γραπτή γλώσσα των απανταχού Εβραίων.

αρχαιότητα και εξαφάνιση
Στα αρχαία βασίλεια της Ιερουσαλήμ και της Ιουδαίας τα εβραϊκά ήταν η πιο διαδεδομένη γλώσσα και μιλιόταν ακόμη και από μη εβραϊκούς λαούς,όπως ήταν οι Σαμαρίτες.

Κατά την περίοδο του λεγόμενου 2ου ναού του Σολωμόντα (500 π.χ.-70 μ.Χ),κυρίως κατά την εξορία των Εβραίων στη Βαβυλώνα,τα εβραϊκά γνώρισαν μεγάλη λογοτεχνική ανάπτυξη.

'Ηταν εκείνη την εποχή που τα αραμαϊκά ήταν η διεθνής γλώσσα όλης της Μέσης Ανατολής τα οποία επικράτησαν τελικά και στην Ιουδαία.

λέσον χάκοντες
η ιερή γλώσσα

Μια άλλη διεθνής γλώσσα της εποχής στην περιοχή ήταν τα ελληνικά. Πολλοί Εβραίοι,ιδιαίτερα στην Αίγυπτο,γνώριζαν και μιλούσαν άπταιστα την ελληνική και μάλιστα έγραψαν και μετέφρασαν πολλά έργα σ'αυτή.

Το κύρος αυτό της ελληνικής,εκείνη την εποχή στην Μέση Ανατολή, πιστεύεται ότι ήταν και ο λόγος που η Καινή Διαθήκη πρωτογράφτηκε στα ελληνικά.  

Επακόλουθο αυτής της πίεσης, από τη μία από τα αραμαϊκά και από την άλλη από τα ελληνικά ήταν η εβραϊκή γλώσσα να πάψει να μιλιέται κατά την ύστερη αρχαιότητα (περίπου το 400 μ.Χ.) αλλά συνέχισε όμως να γράφεται.Κατά το Μεσαίωνα και αργότερα διασπάστηκε σε διάφορες λογοτεχνικές διαλέκτους.

επιβίωση ως λογοτεχνική γλώσσα
Κάθε Εβραίος,σε όποια χώρα και να βρισκόταν έπρεπε να ξέρει να προσεύχεται στα εβραϊκά και να διαβάζει τη Βίβλο στα εβραϊκά.

Το αποτέλεσμα αυτών των υποχρεώσεων ήταν πολλοί Εβραίοι της διασποράς ,ίσως και χιλιάδες, να γνωρίσουν να γράφουν και να διαβάζουν στα εβραϊκά,παρ'όλο που αυτά δεν μιλιούνταν στην καθημερινότητα.

Η θέση των γραπτών εβραϊκών για τους Εβραίους ήταν ανάλογη με αυτή των λατινικών για τους καθολικούς,των ελληνικών για τους ορθόδοξους και των αραβικών για τους μουσουλμάνους.

Αυτοί ήξεραν να γράφουν σ'αυτές τις ιερές γλώσσες αλλά δεν θεωρούσαν απαραίτητο να τις μιλούν κιόλας στην καθημερινή τους ζωή.

Και για να ρθούμε στα δικά μας,στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας τα ελληνικά ήταν η γλώσσα της εκκλησίας και την αποδέχονταν ως τέτοια όλοι οι χριστιανοί ανεξάρτητα από τον αν στην  καθημερινή τους ζωή μιλούσαν άλλες γλώσσες,σλαβικά,αλβανικά ή βλαχικά.

Μερικές φορές οι Εβραίοι αναγκάζονταν να μιλήσουν αυτή την κοινή γραπτή γλώσσα όταν συναντούσαν Εβραίους από άλλη χώρα καταγωγής οι οποίοι φυσικά μιλούσαν άλλη γλώσσα.


αναβίωση
Το 19ο αιώνα,ως αποκορύφωμα του κινήματος της 'εθνικής αναγέννησης' που αργότερα έγινε γνωστή ως Σιωνισμός,ο Εβραίος ακτιβιστής Ελίζερ Μπεν-Γιεχούντα αναβίωσε τα εβραϊκά ως ομιλούμενη γλώσσα.

Ακολούθως το 1921 τα εβραϊκά ήταν η επίσημη γλώσσα της υπό βρεττανική κατοχή Παλαιστίνης και το 1948,με την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ, έγιναν η επίσημη γλώσσα του.

Από τότε ιδρύθηκαν παντού στη σχολεία στα οποία διδάσκονταν εβραϊκά οι Εβραίοι μετανάστες από όποια χώρα και αν προέρχονταν.

Σήμερα η εβραϊκή είναι μια υγειέστατη,ζωντανή γλώσσα που μιλιέται από εκατομμύρια.

αλφάβητο
Γράφονται στο εβραϊκό αλφάβητο,το οποίο είναι μια παραλλαγή του αραμαϊκού αλφαβήτου.

σχέση με τα αραβικά και τα αραμαϊκά
Και οι τρεις αυτές γλώσσες σχετίζονται πολύ στενά,αφού ανήκουν στην ίδια γλωσσική οικογένεια.

Μοιράζονται ένα μεγάλο κοινό σημιτικό λεξιλόγιο,πολλά γραμματικά και συντακτικά χαρακτηριστικά και έχουν αλληλοεπηρρεαστεί σημαντικά.

Παρ'όλα αυτά πρόκειται για διαφορετικές γλώσσες,όπως π.χ. χωριστές γλώσσες αλλά πολύ συγγενικές μεταξύ τους είναι τα ιταλικά,ισπανικά,πορτογαλικά.

---

Share: