 |
| νέσιλι 'η γλώσσα των Νέσι (Χετταίων)' |
Η χεττική ήταν μια ινδοευρωπαϊκή γλώσσα του ανατολίτικου κλάδου,συγγενική της λουβικής,λυκικής και καρικής που μιλιόταν στη Μικρασία από τους Χετταίους κατά την εποχή του Χαλκού.
 |
| Χιττιτική σφίγγα από ελεφαντόδοντο. |
Είναι η πιο σημαντική και μελετημένη από τις ανατολίτικες γλώσσες αφού μας είναι γνωστή από χιλιάδες επιγραφές που έχουν βρεθεί,γραμμένες σε σφηνοειδή γραφή η οποία ήταν παραλλαγή της ακκαδικής σφηνοειδούς γραφής.
Τα χεττιτικά επιπλέον είναι η πιο παλιά σε εμάς γνωστή , γραπτή,ινδοευρωπαϊκή γλώσσα.
 |
| Χιττιτική σφραγίδα με σφηνοειδή και ιερογλυφικά σύμβολα. |
Η λουβική γλώσσα συνδέεται πολύ στενά με τη χιττιτική και πρόκειται για αδελφές γλώσσες.
Χιττιτική σφραγίδα με σφηνοειδή και ιερογλυφικά σύμβολα.
Ομιλητές της λουβικής ζούσαν δίπλα δίπλα στους Χετταίους και η λουβική ήταν διαδεδομένη ακόμα και στην Χαττούσα,την πρωτεύουσα των Χετταίων. Τελικά η λουβική παρεγκώνισε την ίδια την χεττιτική και μέσα στην πρωτεύουσα
η ονομασία
Ο όρος χεττιτική ή χιττική γλώσσα και το όνομα του λαού που τη μιλούσε,οι 'Χετταίοι' είναι μεταγενέστεροι όροι που δόθηκαν από τους γλωσσολόγους,μετά την ταυτοποίηση των Χετταίων της Βίβλου με αυτό το λαό.Οι ίδιοι οι Χετταίοι ονόμαζαν τον εαυτό τους Νέσα και τη γλώσσα τους Νέσιλι,δηλαδή 'γλώσσα των Νέσα'.
ιστορία της ανακάλυψής της
Όταν πρωτοδιατυπώθηκε η θεωρία για την ινδοευρωπαϊκή ομογλωσσία τον 18ο αιώνα η χεττιτική γλώσσα ήταν τελείως άγνωστη.Μετά την ανακάλυψη των χεττιτικών σφηνοειδών επιγραφών η γλώσσα κατατάχθηκε στην ινδοευρωπαϊκή οικογένεια και μάλιστα ως η πιο παλιά γνωστή.
 |
| Η χεττιτική αυτοκρατορία (1400 π.Χ.) |
Μια μερίδα όμως επιστημόνων υποστήριξε ότι τα χεττιτικά θα έπρεπε να θεωρηθούν αδερφή γλώσσα της ινδοευρωπαϊκής και όχι απόγονός της αφού έχουν χαρακτηριστικά που δεν υπάρχουν στις άλλες ινδοευρωπαϊκές γλώσσες και παρατηρούνται και σε γλώσσες εκτός της οικογένειας.
Σήμερα η χεττιτική θεωρείται ως η πιο παλιά καταγεγραμμένη ινδοευρωπαϊκή γλώσσα με αρχαϊκά χαρακτηριστικά και οι διαφορές της με τις άλλες ινδοευρωπαϊκές γλώσσες αποδίδονται σε μεταγενέστερες αλλαγές και επαφές με άλλες γλώσσες όπως τα χαττικά.
επιγραφές και γραφή
 | |
| Ḫa-at-tu-ša* Χαττούσα* το πρώτο σύμβολο (URU) είναι προσδιοριστικό και δεν διαβάζεται |
Μέχρι σήμερα έχουν βρεθεί περίπου 30 χιλιάδες επιγραφές στη χεττιτική κυρίως στη Μικρασία και κάποιες στην Αίγυπτο και άλλες περιοχές,ανάμεσα στις οποίες είναι και επιστολές διπλωματικού και οικονομικού περιεχομένου.Οι επιγραφές αυτές είναι γραμμένες στο χεττιτικό αλφάβητο,το οποίο ουσιαστικά χρησιμοποιούσε γύρω στα 400 ακκαδικά σύμβολα,τροποποιώντας τα σε κάποιες περιπτώσεις ως προς τη χρήση και την έννοιά τους.
η θεωρία των λαρρυγικών
Η μελέτη της χεττιτικής και της συγγενικής της γλώσσας,της λουβικής,έχει μεγάλη σημασία για την μελέτη και την εξαγωγή συμπερασμάτων για τη μορφή που είχε η πρωτοϊνδοευρωπαϊκή γλώσσα.
Η ανακάλυψη των χεττιτικών επιγραφών φαίνεται να επιβεβαιώνει μια σημαντική θεωρία για την ινδοευρωπαϊκή γλώσσα,τη 'θεωρία των λαρρυγικών' για την οποία υπήρχε μεγάλη διαμάχη και διαφωνία.
 |
| χεττιτικό πολεμικό άρμα τριών ατόμων |
Σύμφωνα με αυτή η πρωτοϊνδοευρωπαϊκή γλώσσα είχε σε πολλές περιπτώσεις ένα λαρρυγικό ήχο μπροστά από φωνήεντα ο οποίος εξαφανίστηκε σε όλες τις απογόνους γλώσσες.
Η ανακάλυψη των χεττιτικών κειμένων και η ανάγνωσή τους έδειξε
ότι υπήρχαν κάποια σφηνοειδή σύμβολα που απέδιδαν τον ήχο 'h' μπροστά από φωνήεντα στην αρχή της λέξης καθώς και σε θέσεις που προβλέπονταν από τη θεωρία.Έτσι επιβεβαιώθηκε και έγινε αποδεκτή αυτή η θεωρία από τους σύγχρονους γλωσσολόγους.
λεξιλόγιο
Στα χεττιτικά υπήρχαν πολλά δάνεια θρησκευτικών κυρίως όρων από τα χαττικά και τα χουρικά ,δύο μη ινδοευρωπαϊκές γλώσσα που μιλιούνταν στην περιοχή ακόμη πριν την άφιξη των Χετταίων,από το λαό των Χαττών και των Χουρρών οι οποίοι τελικά απορροφήθηκαν από τους Χετταίους.
Δείτε μερικές χεττιτικές λέξεις εδώ:
και εδώ
Οι Χετταίοι
 |
| η χεττιτική αυτοκρατορία |
Οι Χετταίοι ήταν ένας λαός που ζούσε στη Μικρασία κατά την εποχή του Χαλκού αλλά ήταν μπροστά από την εποχή αφού γνώριζε την κατεργασία του σιδήρου.Πολλοί ξένοι βασιλείς έκαναν παραγγελίες στους Χετταίους για διάφορα σιδερένια αντικείμενα.
Τον 18ο π.Χ αιώνα ίδρυσε το βασίλειό του στη βορειοκεντρική Μικρασία με κέντρο τη Χαττούσα.Τον 14ο π.Χ. η χεττιτική αυτοκρατορία έφτασε στην μεγαλύτερη ακμή και περιλάμβανε τεράστιες εκτάσεις,σχεδόν ολόκληρη τη Μικρασία ,μέχρι το βόρειο Λίβανο και την άνω Μεσοποταμία (βόρειο Ιράκ).Η ίδια Βαβυλώνα είχε καταληθφεί και λεηλατηθεί αρκετές φορές από τους Χετταίους.
 |
| Οι 12 χεττιτικοί θεοί του υποκόσμου. |
Οι Χετταίοι έκαναν εκτεταμένη και επιτυχή χρήση του πολεμικού άρματος.
Χεττιτικές γραμματοσειρές μπορείτε να κατεβάσετε εδώ.
Το χεττιτικό αλφάβητο.
Η χεττιτική ήταν μια σφηνοειδής γραφή δανεισμένη από την παλιά ασσυριακή σφηνοειδή και αποτελείται κυρίως από δύο ειδών σύμβολα:
Τα σύμβολα που δηλώνουν συλλαβές και τα ακκαδογράμματα ή σουμερογράμματα.
Τα σουμερογράμματα είναι κυρίως ιδεογράμματα ,δηλώνουν δηλαδή μια ιδέα ή είναι προσδιοριστικά χωρίς να διαβάζονται.
 |
| Σουμερόγραμμα URU. Δεν διαβάζεται αλλά δηλώνει ότι η λέξη που ακολουθεί είναι πόλη όπως στην αρχή της πόλης Χατούσα στην εικόνα παραπάνω. |
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
No comments:
Post a Comment