Ο όρος 'σκυθικές γλώσσες' αναφέρεται σε όλες τις γλώσσες που μιλιούνταν σε μια αχανή έκταση που στην αρχαιότητα ήταν γνωστή ως Σκυθία.
Η Σκυθία εκτεινόταν από τον ποταμό Βιστούλα στην ανατολική Ευρώπη μέχρι την κεντρική Ασία,τη Μογγολία και το ανατολικό Ιράν.
Χωρίζονται κυρίως σε τρεις χρονικές περιόδους:
- σκυθική γλώσσα (800-300 π.Χ.)
- σαρματική γλώσσα (300 π.Χ.-400 μ.Χ.)
- αλανική γλώσσα (400 -1000 μ.Χ.),απόγονος της οποίας θεωρούνται τα οσσετικά.
Οι μαρτυρίες που έχουμε γι'αυτές τις γλώσσες είναι λιγοστές έως μηδαμινές και περιορίζονται σε αναφορές αρχαίων συγγραφέων και επιγραφές.
 |
| Σκυθική χτένα. |
Η κύρια πηγή είναι ανθρωπωνύμια (Άβραγος από τη ρίζα άβρα=ουρανός,Γάος από τη ρίζα γάου=αίμα),τοπωνύμια και ονόματα φυλών σε αρχαία ελληνικά κείμενα και επιγραφές που έχουν βρεθεί στη βόρεια ακτή του Εύξεινου Πόντου.
Από ανάλυση αυτών των στοιχείων προκύπτει ότι πρόκειται για ανατολικές ιρανικές γλώσσες που φαίνεται να σχετίζονται με τα οσσετικά που μιλιούνται σήμερα στον Καύκασο (βόρεια και νότια Οσσετία).
Ένας σημαντικός αριθμός τοπωνυμίων στα βόρεια του Εύξεινου Πόντου θεωρείται σκυθικής προέλευσης.Επίσης σύμφωνα με μια εκδοχή τα ονόματα των ποταμών Δούναβης,Ντον (ο Τάναϊς),Δνείπερος και Δνείστερος είναι σκυθικά.
Σύμφωνα με μία άλλη εκδοχή προέρχονται από την πρωτοϊνδοευρωπαϊκή κοινή ρίζα δάνου που πει ποταμός,νερό.Πιθανώς από εκεί προέρχεται και το όνομα των δικών μας των Δαναών.
 |
| Χρυσή αγκράφα σκυθικής ζώνης. |
Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι οι Σκύθες ονόμαζαν τις Αμαζόνες 'Οιορπάτα' και ετυμολόγει τη λέξη ώς συνθετικό των λέξεων οιόρ=άνδρας και πάτα=σκοτώνω στα σκυθικά.
Επιπλέον παραθέτει και κάποια σκυθικά θεωνύμια όπως Άπι=Γαία, Θαγιμάσαδας=Ποσειδώνας κ.α.
 |
| Έλληνες μάχονται εναντίον Αμαζόνων |
Το 1976 ο Ρώσος γλωσσολόγος και ιρανολόγος Αμπάεφ βασιζόμενος στο μέχρι τότε διαθέσιμο υλικό,εξέδωσε το 'λεξικό σκυθικών λέξεων' που περιείχε πάνω από διακόσια λήμματα.
Η σκυθική γλώσσα επηρρέασε πολλές άλλες γλώσσες και κάποιες σκυθικές λέξεις επιβίωσαν ως δάνεια σε διάφορες σύγχρονες γλώσσες όπως τα ούγγρικα αλλά και σε σλαβικές γλώσσες όπως τα ρώσικα και τα βουλγάρικα.
Παραδείγματα είναι οι ρωσικές λέξεις бог (μπόχ)=θεός, рай (ράϊ)=περιοχή, топор (ταπόρ)=τσεκούρι και άλλες.
Οι σκυθικές γλώσσες χωρίζονται σε δύο κλάδους τον δυτικό, τον λεγόμενο 'σκυθοσαρματικό' και τον ανατολικό ,το ονομαζόμενο 'σάκα'.
Από τον δυτικό κλάδο επιβίωσε μέχρι τον μεσαίωνα η αλανική γλώσσα από την οποία προήλθε η σύγχρονη οσσετική γλώσσα.
Οι Σκύθες
Οι Σκύθες ήταν δεν ήταν ενιαίος λαός αλλά ένα σύνολο νομαδικών φυλών ιρανικής καταγωγής εξαπλωμένη από την Ποντική Στέπα στην Ουκρανία μέχρι την κεντρική Ασία.
 |
| Το περιβόητο χρυσό σκυθικό ελάφι που βρέθηκε στη Ρωσία. |
Ήταν δεινοί ιππείς και τοξοβόλοι που πολεμούσαν με τον κλασσικό νομαδικό τρόπο μάχης που χαρακτήριζε πολλούς λαούς της περιοχής πριν και μετά. Έριχναν, έφιπποι, βροχή από βέλη και αποσύρονταν με φαινομενική οπισθοχώρηση και κατόπιν αντεπίθεση.
Έτσι πολεμούσαν και οι Πάρθοι αργότερα με τη θρυλική 'παρθική βολή' καθώς και οι Μογγόλοι.
Ο Μέγας Αλέξανδρος τους συνέτριψε στον Ιαξάρτη ποταμό κάνοντας εκτεταμένη χρήση πυροβολικού με καταπέλτες.
Ήταν η πρώτη καταγεγραμμένη στην ιστορία ήττα νομαδικού στρατού από Ευρωπαίους.
