Τα λουξεμβουργικά (Lëtzebuergisch) είναι μια γερμανογενής γλώσσα που μιλιέται κυρίως στο Λουξεμβούργο με συνολικό αριθμό ομιλητών παγκοσμίως περίπου τα 400.000 άτομα.
'Εχουν πολλά κοινά στοιχεία με τα ολλανδικά και τα γερμανικά,ιδιαίτερα με τις λεγόμενες φραγκονικές γλώσσες στη Γερμανία γύρω από τον ποταμό Μοζέλ,στα σύνορα με το Λουξεμβούργο,ενώ έχουν επηρεαστεί σημαντικά από τα γαλλικά στο λεξιλόγιο.
 |
| λετσεμπούεργκισ |
σχέση με γειτονικές γλώσσες
Οι διαφορές των γερμανικών του Λουξεμβούργου και των επίσημων γερμανικών είναι αρκετές ,όπως διαφορές στην προφορά,τοπικές λέξεις και διαφορετικοί γραμματικοί τύποι.
Σε πολλές περιπτώσεις παρατηρούνται και διαφορές στη μορφολογία.Ένα χαρακτηριστικό που επίσης τα διαχωρίζει είναι η σημαντική επιρροή που έχουν τα γαλλικά στη λουξεμβουργιανή γλώσσα,με την αντικατάσταση λέξεων ή μέρους της λέξης με γαλλικές,φαινόμενο που δεν παρατηρείται στα επίσημα γερμανικά.
Γενικά ένας ομιλητής των επίσημων γερμανικών πολύ δύσκολα θα καταλάβει κάποιον που μιλάει λουξεμβουργικά αν δεν γνωρίζει και κάποια τοπική διάλεκτο της γερμανικής κοντά στα σύνορα με το Λουξεμβούργο.
Τα λουξεμβουργικά συγγενεύουν στενά με τις λεγόμενες φραγκονικές γλώσσες στην άλλη πλευρά του ποταμού Μοζέλ στη Γερμανία.Επίσης γλωσσολογικά βρίσκονται κοντά σε κάποιο βαθμό στα ολλανδικά.
οι φραγκονικές γλώσσες του Μοζέλ
Οι φραγκονικές γλώσσες μιλούνται κατά μήκος του ποταμού Μοζέλ στις γειτονικές περιοχές στη Γερμανία και τη Γαλλία και είναι πολύ συγγενικές με τα λουξεμβουργικά.
οι φραγκονικές γλώσσες του Μοζέλ
 |
| τα λουξεμβουργικά (κίτρινο) και οι συγγενικές φραγκονικές γλώσσες (πορτοκαλί) |
Οι φραγκονικές γλώσσες μιλούνται κατά μήκος του ποταμού Μοζέλ στις γειτονικές περιοχές στη Γερμανία και τη Γαλλία και είναι πολύ συγγενικές με τα λουξεμβουργικά.
Μια τέτοια γλώσσα μιλιέται επίσης στη Ρουμανία από Γερμανούς αποίκους που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή σε διάφορες ιστορικές περιόδους.
Οι Γερμανοί αυτοί ανήκουν σε διάφορες ομάδες με μεγαλύτερη και παλιότερη του Σάξονες (Saşi στα ρουμάνικα) οι οποίοι εγκαταστάθηκαν εκεί το 12ο μ.Χ. αιώνα.
πολυγλωσσία στο Λουξεμβούργο
Στο Λουξεμβούργο επικρατεί ένα καθεστώς πραγματικής πολυγλωσσίας.Η προσχολική εκπαίδευση γίνεται στα λουξεμβουργιανά,η μέση εκπαίδευση στα γερμανικά ενώ η ανώτερη συνήθως στα γαλλικά.
Στη δημόσια ζωή και στις συναλλαγγές τους με το δημόσιο,οι πολίτες του Λουξεμβούργου είναι ελεύθεροι να χρησιμοποιούν όποια γλώσσα επιθυμούν.
Αυτό ισχύει ακόμη και μέσα στη βουλή,όπου κάποιοι βουλευτές επιλέγουν να αγορεύουν στα γαλλικά,ενώ άλλοι στα γερμανικά ή τα λουξεμβουργικά.
Τα επίσημα γερμανικά δεν αποτέλουν μητρική γλώσσα για κανέναν στο Λουξεμβούργο αλλά διδάσκονται αργότερα.
Το λουξεμβουργικό αλφάβητo είναι μια παραλλαγή του λατινικού
