εξάπλωση των καταλανικών |
Τα καταλανικά ή καταλωνικά είναι μια απόγονος γλώσσα των λαϊκών λατινικών όπως τα ισπανικά,γαλλικά,ιταλικά κ.α. που μιλιούνται από περίπου 12 εκατομύρια άτομα κυρίως στην Ισπανία.
Από τον 10ο μ.Χ. αιώνα γνώρισαν μεγάλη άνθιση και εκδόθηκαν πολλά έργα πάσης φύσεως με αποκορύφωμα τη βαλενσιανή χρυσή εποχή κατά την οποία η καταλωνική λογοτεχνία έφτασε στο αποκορύφωμά της .
Κατά τη διάρκεια της ιστορίας τους μέχρι σήμερα πέρασαν από περιόδους απαγόρευσης και καταστολής ,αλλά σήμερα είναι μια υγιής γλώσσα που μιλιέται από εκατομμύρια παράλληλα με τα επίσημα ισπανικά (ισπανικά της Καστίλλης).
Εξελίχθηκαν από τα λαϊκά λατινικά και στις δύο πλευρές των Πυρρηναίων και μοιράζονται κοινά χαρακτηριστικά με τις γαλλορωμανικές,τις ιβηρορωμανικές και γαλλοϊταλικές ποικιλές των λατινικών.Χωρίζονται σε δύο διαλεκτικές ομάδες την ανατολική και δυτική.
Γράφονται στο καταλωνικό αλφάβητο,που βασίζεται στο λατινικό:
A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, T, U, V, W, X, Y ,Z
Οι Καταλανοί στην Ελλάδα.
Οι περιοχές που χρησιμοποιούνται είναι στην Ισπανία η Καταλωνία,η Βαλένσια,η ανατολική Αραγωνία,οι Βαλεαρίδες νήσοι και μια μικρή λωρίδα στη Μούρσια. Εκτός Ισπανίας μιλιούνται στη Βόρεια Καταλωνία η οποία βρίσκεται στη νότια Γαλλία,στο κρατίδιο της Ανδόρας όπου είναι επίσημη γλώσσα καθώς επίσης και στην πόλη Λαλκέρ στη Σαρδηνία της Ιταλίας.Όλες αυτές οι περιοχές είναι γνωστές και ως καταλανικές χώρες.
τα καταλανικά στην Ισπανία,τις Βαλεαρίδες νήσους και τη Σαρδηνία |
Εξελίχθηκαν από τα λαϊκά λατινικά και στις δύο πλευρές των Πυρρηναίων και μοιράζονται κοινά χαρακτηριστικά με τις γαλλορωμανικές,τις ιβηρορωμανικές και γαλλοϊταλικές ποικιλές των λατινικών.Χωρίζονται σε δύο διαλεκτικές ομάδες την ανατολική και δυτική.
Γράφονται στο καταλωνικό αλφάβητο,που βασίζεται στο λατινικό:
A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, T, U, V, W, X, Y ,Z
- επιπλέον χρησιμοποιούνται τα γράμματα K,W,Υ σε ξένες λέξεις.
- και τα φωνήεντα παίρνουν διακριτικά σημεία: À, É, È, Í, Ï, Ó, Ò, Ú, Ü,Ç.
Οι Καταλανοί στην Ελλάδα.
Η Καταλανική Κομπανία.
Η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους κατά την τέταρτη σταυροφορία οδήγησε στην δημιουργία λατινικών κρατών στον ελλαδικό χώρο σηματοδοτώντας την αρχή της εποχής της Φραγκοκρατίας.
Ο Ροζέ ντε Φλορ ,γιος Γερμανού στρατιώτη και Ιταλίδας απ' το Μπρίντεζι αρχικά άνηκε στους Ναΐτες Ιππότες.
Όταν αυτοί τον κατηγόρησαν για διαφθορά ,εκείνος διέφυγε και πρόσφερε τις υπηρεσίες του στο βασιλιά της Σικελίας. Μετά την ειρήνη του Καλταμπελόττε όμως έμεινε άνεργος.
Ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ανδρόνικος ο Παλαιολόγος ισχυρά πιεζόμενος απ' τους Τούρκους στη Μικρασία προσέλαβε τον Ντε Φλορ και την Κομπανία του. Αδυνατώντας να τους πληρώσει συμφώνησε μαζί τους να τους προσφέρει μέσα για τη μετάφορα τους στη Μικρασία.
Εκείνοι εγκαταστάθηκαν στην Κύζικο και καταστρόποσαν ακολούθως τους Τούρκους δείχνοντας την αξία τους στα πεδία των μαχών.
στη Μικρασία και τα Βαλκάνια.
ΗηΗ
Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία η οποία ήταν αποδιοργανομένη ένιωσε την απειλή και ο Μιχαήλ Παλαιολόγος οργάνωσε τη δολοφονία του αρχηγού τους του Ντε Φλορ με την ελπίδα να διαλυθούν και να φύγουν χωρίς τον αρχηγό τους.
Εκείνοι αντίθετα αναδιοργανώθηκαν εξελέγοντας νέο αρχηγό και άρχισαν τις σφαγές και τις λεηλασίες με σκοπό να δημιουργήσουν κράτος στη Μικρασία.Λεηλάτησαν όλη την Καλλίπολη και σφαγίασαν τους κατοίκους.
Ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας έστειλε στρατό να τους αντιμετωπίσει αλλά συνετρίβη σε μια φοβερή μάχη με 20 χιλιάδες νεκρούς.
Μετά απ' αυτή την ήττα τα βυζαντινά εδάφη ήταν στο έλεος της Καταλανικής Κομπανίας. Οι Καταλανοί πέρασαν στα Βαλκάνια και καταλεηλάτησαν τη Μακεδονία και τη Θράκη.
Δεν άφησαν τίποτα όρθιο ,σκότωναν και έσφαζαν όποιον έβρισκαν μπροστά τους. Ούτε οι μονές του Αγίου Όρους δεν γλίτωσαν.
Ο Ανδρόνικος τότε έστειλε κι άλλο στρατό να τους αντιμετωπίσει ενώ οι Καταλανοί υποχώρησαν στη Θεσσαλία . Νιώθοντας στριμωγμένοι δεν είχαν άλλη επιλογή απ' το να επιτεθούν στο φράγκικο Δουκάτο των Αθηνών.
Το Δουκάτο των Αθηνών είχε δημιουργηθεί από τους Φράγκους στην Αττικοβοιωτία οι οποίοι το κράτησαν μέχρι το 1311 οπότε και περιήλθε στα χέρια των Αραγονέζων Καταλανών.
Οι Καταλανοί μισθοφόροι της Καταλανικής Κομπανίας σφαγίασαν τους Φράγκους ευγενείς και μετά μια φονική μάχη στην ελώδη περιοχή του Κηφισού της Βοιωτίας πήραν τον πλήρη έλεγχο του Δουκάτου το οποίο θα παραμείνει στα χέρια τους τα επόμενα 100 χρόνια με επίσημη γλώσσα τα καταλανικά.
Κατά τη μάχη δεν επέζησε ούτε ένας στρατιώτης του Δουκάτου για να φέρει τα νέα της ήττας στην Αθήνα.
Στους Νεοέλληνες υπάρχει το επίθετο Καταλανός που ίσως προέρχεται απ' την εποχή εκείνη.
Διάβασε επίσης.