 |
| εξάπλωση των γλωσσών τούπι-γκουαρανί σήμερα |
Η τούπι (νγκενγκάτου δηλαδή η καλή γλώσσα) είναι μία ινδιάνικη γλώσσα με περίπου 8000 εναπομείναντες ομιλητές στη Βραζιλία.Είναι συγγενική της γκουαρανί που μιλιέται στην παραγουάη και ανήκει στην οικογένεια των γλωσσών τούπι-γκουαρανί.Κατά τη διάρκεια της πρώιμης αποικιακής περιόδου ήταν η πιο διαδεδομένη γλώσσα συννενόησης κατά μήκος όλης της ακτής της Βραζιλίας και γι'αυτό το λόγο χρησιμοποιήθηκε ως λίγκουα φράνκα από τους αποικιοκράτες Πορτογάλους και τους ιερείς για να προσυλητίσουν τους ιθαγενείς.Η γλώσσα αυτή είναι τελείως διαφορετική από τις ευρωπαϊκές που έχουμε συνηθίσει.
Ιστορία της γλώσσας
Στην αρχή της αποικιοκρατίας στη Νότια Αμερική ,όταν ήρθαν οι Πορτογάλοι συνάντησαν κατά μήκος όλης βραζιλιάνικης ακτής ιθαγενείς οι οποίοι μιλούσαν παραπλήσιες γλώσσες.Η γλωσσική κατάσταση δηλαδή ήταν τελείως διαφορετική από αυτή που ήταν συνηθισμένη στην Ευρώπη,δηλαδή να μιλιέται ένα πλήθος διαφορετικών γλωσσών σε μια μικρή έκταση.Οι πρώτοι Ιησουΐτες ιεραπόστολοι εκμεταλλεύτηκαν αυτό το γεγονόνος για να εκχριστιανίσουν του ινδιάνους και για αυτό το σκοπό ήταν οι πρώτοι που έμαθαν τη γλώσσα τούπι.Μάλιστα μετέφρασαν πολλά έργα,κυρίως θρησκευτικά,και εξέδωσαν ποιήματα και γραμματική καθώς ένα μοναδικό βιβλίο με διαλόγους το οποίο διασώθηκε μέχρι τις μέρες μας και δίνει μια καλή εικόνα του πώς μιλούνταν στην πραγματικότητα τα τούπι.Η έκδοση έργων στα τούπι συνεχίστηκε για τρεις αιώνες.
Την κατάσταση που επικρατούσε στις ακτές της Βραζιλίας την εκμεταλλεύτηκαν φυσικά και οι αποικιοκράτες οι οποίοι υιοθέτησαν τα τούπι σαν λίγκουα φράνκα και τη χρησιμοποίησαν ως μέσο συννενόησης με τους ντόπιους Ινδιάνους αλλά και με κάποιους πρώτους αποίκους οι οποίοι την είχαν υιοθετήσει.
Στην μεγάλη ακμή της,το 18ο αιώνα μιλιόταν σε όλη την αχανή έκταση της Βραζιλίας,όχι μόνο από τους ιθαγενείς και τους ιεραπόστολους αλλά αποτελούσε και καθημερινή γλώσσα για τους κατοίκους με ευρωπαϊκή καταγωγή!
Μετά τον 18ο αιώνα οι αριθμοί των ομιλητών της μειώθηκαν δραστικά,κυρίως εξαιτίας της αναγκαστικής επιβολής των πορτογαλικών,της εκδίωξης των ιησουϊτών ιεραποστόλων από τη Βραζίλια και το μεγάλο κύμα μετανάστευσης από την Πορτογαλία.
Πρόσφατα η γλώσσα γνώρισε κάποια αναγνώριση ύστερα από αιώνες καταπίεσης.
μερικά χαρακτηριστικά της γλώσσας
Τα τούπι και τα γκουαρανί ανήκουν στην ίδια οικογένεια γλωσσών με την ίδια έννοια που τα π.χ. γαλλικά,τα ιταλικά και τα βουλγάρικα ανήκουν στην ίδια,ινδοευρωπαϊκή οικογένεια.Πάντως τα τούπι και τα γκουαρανί έχουν μεγαλύτερες ομοιότητες μεταξύ τους από οποιεσδήποτε δύο ινδοευρωπαϊκές γλώσσες.
Η γλώσσα βασίζεται στη διάλεκτο τουπινάμπα των παλαιών τούπι και είναι πλούσια σε φωνήεντα ,περίπου δεκαέξι τα οποία διακρίνονται σε στοματικά και ρινικά.Ο μεγάλος όγκος του λεξιλογίου της γλώσσας αποτελείται από μονοσύλλαβες και δισύλλαβες λέξεις που έχουν πολλαπλές έννοιες.Μερικές από τις πιό δημοφιλείς λέξεις είναι μονοσύλλαβες,όπως y=νερό,u=φαγητό,po=χέρι κ.α.
No comments:
Post a Comment