 |
| άραμιτ |
Η αραμαϊκή (αραμάγια ή άραμιτ) είναι μια σημιτική γλώσσα ,συγγενική της εβραϊκής και της αραβικής με περίπου 500 χιλιάδες ομιλητές κυρίως στη δυτική Ασία. Γράφεται στο αραμαϊκό αλφάβητο.
Πρωτοεμφανίστηκε στην περιοχή του αρχαίου Αράμ εκεί που βρίσκεται η σημερινή Συρία και μιλιόταν από το λαό των Αραμαίων, σε διάφορες αραμαϊκές πόλεις-κράτη και κατόπιν αραμαϊκά βασίλεια.
 |
| Το βασίλειο του Αράμ το 830 μ.Χ στο Λεβάντε. |
Μεγάλα κομμάτια της Παλαιάς Διαθήκης αρχικά γράφτηκαν στα αραμαϊκά και η κύρια γλώσσα του Ταλμούδ,του βασικού κειμένου του Ραββινικού Ιουδαϊσμού, είναι επίσης τα αραμαϊκά.
Ήταν η γλώσσα που μιλούσε ο ίδιος ο Χριστός και στην εποχή της μεγάλης ακμής της μιλιόταν παντού στη Μέση Ανατολή ,σε μια τεράστια έκταση μέχρι την Ινδία και την Ελλάδα.
Τα αρχαία αραμαϊκά δεν ήταν ενιαία γλώσσα αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για μια ομάδα αραμαϊκών διαλέκτων-γλωσσών συγγενικών μεταξύ τους.
Τα αρχαία αραμαϊκά δεν ήταν ενιαία γλώσσα αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για μια ομάδα αραμαϊκών διαλέκτων-γλωσσών συγγενικών μεταξύ τους.
Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα με τις νεοαραμαϊκές γλώσσες,όπως τα ασσυριακά και τα μανδαϊκά. Θεωρείται ότι βρίσκεται σε μέγαλο κίνδυνο να εξαφανιστεί στο άμεσο μέλλον.
χρονολογία
Η αραμαϊκή γλώσσα χρονολογικά χωρίζεται σε τρεις μεγάλες φάσεις:
παλαιοαραμαϊκά
-αρχαία αραμαϊκά (1100 π.Χ.-500 π.Χ.)
-αυτοκρατορικά αραμαϊκά (500 π.Χ.-200 μ.Χ.Ήταν η επίσημη γλώσσα της περσικής αυτοκρατορίας.
-παλαιά δυτικά και ανατολικά αραμαϊκά.Ήταν σύγχρονα με τα αυτοκρατορικά αλλά χρησιμοποιούνταν μόνο στην καθημερινή ζωή.
μέσα αραμαϊκά
-δυτικά και ανατολικά αραμαϊκά (200 μ.Χ. μέχρι το Μεσαίωνα)
νεοαραμαϊκά
-ανατολικά,δυτικά και μανδαϊκά
(Μεσαίωνα μέχρι σήμερα)
αρχαιότητα
Ασσυριακή Αυτοκρατορία.
Η αραμαϊκή γλώσσα ήταν πολύ διαδεδομένη στην ασσυριακή αυτοκρατορία και, ιδιαίτερα μετά την μετεγκατάσταση από τους Ασσύριους μεγάλων αραμαϊκών πληθυσμών στη βόρεια Μεσοποταμία,η γλώσσα υιοθετήθηκε ουσιαστικά ως γλώσσα διοίκησης και επίσημη γλώσσα της αυτοκρατορίας παράλληλα με τα ακκαδικά μια επίσης σημιτική γλώσσα. |
| η νεοασσυριακή αυτοκρατορία |
Εξαιτίας της μεγάλης ομοιότητας και κοινού λεξιλογίου τα ακκαδικά τελικά αντικαταστάθηκαν πλήρως από τα αραμαϊκά.
Σ' αυτό έπαιξε μεγάλο ρόλο και το ότι η ακκαδική γραφόταν σε μια πολύπλοκη σφηνοειδή γραφή με χιλιάδες σύμβολα,πολύ δύσκολη στην εκμάθηση ενώ η αραμαϊκή γραφόταν στο αραμαϊκό αλφάβητο με μικρό αριθμό γραμμάτων.
Περσική Αυτοκρατορία
Το ίδιο κύρος απολάμβαναν τα αραμαϊκά και επί Περσικής αυτοκρατορίας,εποχή κατά την οποία επηρρεάστηκαν από την αρχαία περσική γλώσσα.
Μετά την προσάρτηση της Άνω Μεσοποταμίας η οποία είχε μεγάλους αραμαιόφωνους πληθυσμούς, η αραμαϊκή έγινε η ντε φάκτο γλώσσα του εμπορίου,των συναλλαγών και των επίσημων εγγράφων ολόκληρης της Μέσης Ανατολής.
Οπότε οι Πέρσες υιοθέτησαν κι αυτοί την αραμαϊκή ως τη δεύτερη επίσημη γλώσσα της αυτοκρατορίας τους.
Η εκδοχή αυτή της γλώσσας ονομάζεται από τους γλωσσολόγους 'αυτοκρατορικά αραμαϊκά' ή 'επίσημα αραμαϊκά' .Έχει αναπόφευκτα επιρροές από την παλιά περσική και ήταν σε χρήση σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Περσικής Αυτοκρατορίας, από την Μικρασία και την Αίγυπτο μέχρι την κοιλάδα του Ινδού ποταμού.
 |
| Αραμαϊκός πάπυρος από την παραμεθόρια στρατιωτική αποικία Εβραίων στην Ελεφαντίνη της Αιγύπτου της Περσικής περιόδου. |
Αυτή η γλώσσα ήταν σε τόσο μέγαλο βαθμό τυποποιημένη που δύσκολα μπορεί να ξεχωρίσει κάποιος αν κάποιο έγγραφο προέρχεται π.χ. από την Αίγυπτο ή το Αφγανιστάν.
 |
| Δίγλωσση επιγραφή στα αραμαϊκά και ελληνικά του Ινδού βασιλιά της Μαουρίας Ασόκα (Αφγανιστάν 630 π.Χ.) |
Μέτα τη διάλυση της Περσικής αυτοκρατορίας από τον Μέγα Αλέξανδρο , τα αραμαϊκά έπαψαν να αποτελούν την κύρια γλώσσα διοίκησης και τη θέση τους πήραν τα ελληνικά.
Ιουδαία, Γαλιλαία, Λεβάντε
Συνέχισαν όμως να μιλιούνται από τον απλό κόσμο σε μεγάλες περιοχές όπως στην Ιουδαία και Γαλιλαία,όπου τα ιουδαιοαραμαϊκά ήταν η καθημερινή γλώσσα καθώς και τη Βορειοανατολική Συρία, βόρειο Ιράκ και βορειοανατολική Τουρκία.
Γλώσσα του Χριστού.
Θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι η αραμαϊκή ήταν η μητρική γλώσσα του Χριστού.
Στην Καινή Διαθήκη υπάρχουν αναφορές σε φράσεις και λέξεις αραμαϊκές όπως ταλίθα, κόρη, ραββουνι, δάσκαλος και η γνωστή φράση του Χριστού πάνω στο σταυρό:
''Ελοΐ,Ελοΐ λαμά σαβαχθανί;''
''Θέ μου,γιατί με εγκατέλειψες;''
Η εβραϊκή γλώσσα ,ως συνέπεια της ιουδαϊκής επανάστασης του Μπαρ Χόμπα κατά των Ρωμαίων η οποία είδε την καταστροφή πολλών ιουδαϊκών πόλεων και χωριών και τον εξανδραποδισμό του εβραϊκού πληθυσμού,είχε εξαφανιστεί ως ομιλούμενη στην καθημερινότητα μέχρι τον 5ο μ.Χ. αιώνα και έδωσε τη θέση της στην αραμαϊκή και σε κάποιες περιπτώσεις στην ελληνική με τους ελληνόφωνους Εβραίους και μετανάστες στην περιοχή.
Πιο βόρεια στη Συρία και γενικά στην περιοχή της Άνω Μεσοποταμίας,τα συριακά αραμαϊκά έγιναν η επίσημη γλώσσα λειτουργίας της συριακής χριστιανοσύνης στη Μέση Ανατολή.
 |
| Έγγραφο στη συριακή αραμαϊκή γραφή. |
Εξαιτίας αυτής της θέσης της γλώσσας στην περιοχή μεγάλα κομμάτια της Παλαιάς Διαθήκης γράφτηκαν πρώτα στα αραμαϊκά.
Τα αραμαϊκά συνέχισαν να είναι μια μεγάλη και σημαντική γλώσσα και επί Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας αφού μαζί με τα ελληνικά και τα λατινικά ήταν οι πιο ομιλούμενες γλώσσες στην Αυτοκρατορία.
Τον 7ο αιώνα μ.Χ. άρχισαν να υποχωρούν με την εξάπλωση του Ισλάμ και τελικά αντικαταστάθηκαν σχεδόν πλήρως από τα αραβικά.
 |
| νόμισμα με το Μ.Αλέξανδρο που φέρει αραμαϊκή επιγραφή |
Τα αραμαϊκά συνέχισαν να είναι μια μεγάλη και σημαντική γλώσσα και επί Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας αφού μαζί με τα ελληνικά και τα λατινικά ήταν οι πιο ομιλούμενες γλώσσες στην Αυτοκρατορία.
Τον 7ο αιώνα μ.Χ. άρχισαν να υποχωρούν με την εξάπλωση του Ισλάμ και τελικά αντικαταστάθηκαν σχεδόν πλήρως από τα αραβικά.
 |
| συριακό αλφάβητο |
νεοαραμαϊκές γλώσσες
Σήμερα μιλιούνται οι λεγόμενες νεοαραμαϊκές γλώσσες από μικρούς πληθυσμούς διάσπαρτους σε όλη τη Μέση Ανατολή,το Ιράκ,ιδιαίτερα το βόρειο Ιράν και τη νοτιοανατολική Τουρκία.
Μετά τη γενοκτονία του λαού των Ασσυρίων στην Τουρκία και τους αλλεπάλληλους πολέμους στο Ιράκ και τη Συρία ,ο αριθμός των ομιλητών της αραμαϊκής μειώθηκε δραστικά.
Τα 'βουνίσια αραμαϊκά' τουρόγιο στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας.
Οι ανατολικές αποτελούνται από πολλές διαλέκτους που σε κάποιες περίπτωσεις είναι τόσο διαφορετικές ώστε να αποτελούν ουσιαστικά χωριστές γλώσσες.Η ασσυριακή γλώσσα γράφεται στο συριακό αραμαϊκό αλφάβητο.
Η ασσυριακή νεοαραμαϊκή γλώσσα είναι η πιο διαδεδομένη και γράφτεται στο λεγόμενο συριακό αλφάβητο,μια παραλλαγή του αυτοκρατορικού αραμαϊκού αλφαβήτου που έχει μεγάλες ομοιότητες με τα αραβικά και γράφεται καλλιγραφικό όπως εκείνα.
Ο όρος ασσυριακή δεν πρέπει να συγχέεται με τη μητρική γλώσσα των αρχαίων Ασσυρίων τα ακκαδικά,μία επίσης σημιτική γλώσσα συγγενική της αραμαϊκής.
Η αραμαϊκή γλώσσα σήμερα βρίσκεται σε σημαντική υποχώρηση και θεωρείται πλέον γλώσσα που κινδυνεύει να εξαφανιστεί καθόσον οι νεότερες γενιές δεν μαθαίνουν πλήρως τη γλώσσα εξαιτίας της μετανάστευσης.
αλφάβητο
Η αραμαϊκή γράφεται στο αραμαϊκό αλφάβητο,απόγονο του φοινικικού,από το οποίο προήλθαν και βασίστηκαν πλήθος αλφαβήτων της Μέση Ανατολής (εβραϊκό,αραβικό) μέχρι και την Ανατολική Ασία (ουϊγουρικό πάνω στο οποίο βασίστηκε το παραδοσιακό μογγολικό).
No comments:
Post a Comment