 |
| Προσθήκη λεζάντας |
Οι καρτβελικές ή νότιες ιβηροκαυκάσιες γλώσσες είναι γηγενείς στον Καύκασο και ανήκουν στον νότιο κλάδο των Καυκάσιων γλωσσών.Ο κλάδος αυτός αποτελείται από τέσσερις γλώσσες οι οποίες προήλθαν όλες από μία κοινή πρωτογεωργιανή γλώσσα.Από αυτή άρχισαν να διαφοροποιούνται ανάμεσα στο 6000-5000 π.Χ Προσπάθειες να τις συνδέσουν με άλλες γλωσσικές οικογένειες δεν έφεραν αποτέλεσμα μέχρι σήμερα.Κύριο χαρακτηριστικό αυτών των γλωσσών είναι ο πλούτος σε φωνήματα,τα συμπλέγματα συμφώνων και η πολύπλοκη γραμματική.
Οι τέσσερις αυτές γλώσσες είναι τα γεωργιανά,τα σβανικά,τα μινγκρελικά και τα λαζικά. Σημαντικότερη από αυτές ,σε αριθμό ομιλητών και στη λογοτεχνία είναι τα γεωργιανά.
Η γεωργιανή γλώσσα μιλιέται από περίπου 4 εκ άτομα,κυρίως στη Γεωργία όπου είναι και η κύρια γλώσσα συνεννόησης (λίνγκουα φράνκα).Γράφεται στο γεωργιανό αλφάβητο (μχέντρουλι) και έχει μεγάλη γραπτή ιστορία που φτάνει στην αρχαιότητα.
Τα σβανικά μιλιούνται στην βορειοκεντρική Γεωργία,στην περιοχή της Σβανετίας και χρησιμοποιούν το γεωργιανό αλφάβητο.
Τα μινγκρελικά γράφονταν περιστασιακά,πότε στο κυριλλικό και πότε στο γεωργιανό αλφάβητο.Μιλιούνται κυρίως στο Σαμεγκρέλο της δυτικής Γεωργίας.Η μινγκρελική γλώσσα θεωρείται ότι προήλθε από τη γλώσσα ζαν.Κάποιοι κατατάσσουν στους απογόνους της ζαν και τα λαζικά,αλλά αυτό δεν είναι σωστό αφού πρόκειται για πολύ διαφορετικές γλώσσες.
Στη βορειοανατολική Τουρκία ,στην περιοχή του Πόντου και την ενδοχώρα του, μιλιούνται τα λαζικά τα οποία είναι κυρίως προφορική γλώσσα .Από το 1984 μερικές φορές γράφτηκαν στο λατινικό αλφάβητο αλλά βασικά συνεχίζουν να είναι μια γλώσσα χωρίς γραφή.
Εδώ να πω ότι ελληνόφωνοι μουσουλμάνοι του Πόντου ,όταν τους ρωτούν τι γλώσσα μιλούν,πολλοί απαντούν ‘λαζικά’,φοβούμενοι να δηλώσουν την πραγματική τους γλώσσα,τα ποντιακά (ρούμτζα).
Η γραμματική όλων των καρτβελικών γλωσσών είναι πολύ δύσκολη για τους ομιλητές δυτικών γλωσσών και χαρακτηρίζεται από ένα περίπλοκο ρηματικό σύστημα και συμπλέγματα συμφώνων,δηλαδή πολλά σύμφωνα στη σειρά, όπως η λέξη mcvrt’neli-προπονητής στα γεωργιανά.Αυτά τα χαρακτηριστικά συναντώνται και στο βόρειο κλάδο των Καυκάσιων γλωσσών.
Η γραμματική όλων των καρτβελικών γλωσσών είναι πολύ δύσκολη για τους ομιλητές δυτικών γλωσσών και χαρακτηρίζεται από ένα περίπλοκο ρηματικό σύστημα και συμπλέγματα συμφώνων,δηλαδή πολλά σύμφωνα στη σειρά, όπως η λέξη mcvrt’neli-προπονητής στα γεωργιανά.Αυτά τα χαρακτηριστικά συναντώνται και στο βόρειο κλάδο των Καυκάσιων γλωσσών.
Για κάποιον που ενδιαφέρεται να μάθει μια καρτβελική γλώσσα αλλά δεν ξέρει ποιά να επιλέξει,τα γεωργιανά θα πρέπει να είναι η πρώτη του επιλογή αφού έχουν μελετηθεί περισσότερο από όλες τις υπόλοιπες και το υλικό που κυκλοφορεί για την εκμάθησή τους είναι πλούσιο και σε πολλές γλώσσες (κυρίως στα αγγλικά,γερμανικά και ρώσικα).
