η σουηδική γλώσσα

Η σουηδική,svenska στα σουηδικά, είναι μια σκανδιναβική γλώσσα (νορδική) του βόρειου γερμανικού κλάδου της ινδοευρωπαϊκής οικογένειας.Μιλιέται από περίπου 10 εκ άτομα κυρίως στη Σουηδία,τη νοτιοδυτική Φιλανδία και τις σουηδικές κοινότητες του εξωτερικού.

προέλευση και συγγένεια
Τον 9ο-13ο αιώνα μ.Χ άρχισε να διαμορφώνεται ως ξεχωριστή γλώσσα από τα παλαιονορδικά,την κοινή γλώσσα όλων των γερμανογενών λάων που ζούσαν στη Σκανδιναβία κατά την εποχή των Βίκινγκς.Είναι παρόμοια με τα νορβηγικά και τα δανέζικα.


διάλεκτοι
Τα σουηδικά αποτελούνται από έξι ομάδες διαλέκτων,τις νότιες,νοτιοδυτικές,κεντρικές,βόρειες ,ανατολικές στις ακτές του  Βοθνικού κόλπου και τη διάλεκτο της Γοτλάνδης.Η επίσημη γλώσσα βασίζεται στις κεντρικές διαλέκτους.

λογοτεχνία
Η σύγχρονη λογοτεχνική γλώσσα διαμορφώθηκε γύρω στον 16-17 αιώνα μ.Χ. σαν αποτέλεσμα της αλληλοεπίδρασης μιας σειράς διαλέκτων,από τις οποίες ηγετικό ρόλο είχαν οι κεντρικές διάλεκτοι, με την αρχαία γραπτή νορδική γλώσσα του 13ου που βασιζόταν στις νοτιοδυτικές διαλέκτους.


κατάσταση της γλώσσας
Τα σουηδικά αποτελούν την επίσημη γλώσσα της Σουηδίας και τη δεύτερη επίσημη γλώσσα της Φιλανδίας.Στη Σουηδία η γλώσσα που βασίζεται στις κεντρικές διαλέκτους αναγνωρίστηκε ως επίσημη του κράτους ,πολύ πρόσφατα,το 2009.Στη Φιλανδία είναι η δεύτερη εθνική γλώσσα και σε μερικές δυτικές παράκτιες περιοχές  της καθώς και στα αυτόνομα νησιά Άλαντ αποτελούν τη μόνη επίσημη γλώσσα.

τα παλαιονορδικά
Ιστορικά στη Σκανδιναβία μιλιούνταν τα παλαιονορδικά,η γλώσσα των Βίκινγκς,από την οποία διαμορφώθηκαν όλες οι σύγχρονες βόρειες γερμανικές γλώσσες.

Ένας κύριος διαχωρισμός τους είναι ανάμεσα σε ανατολικές,όπου ανήκουν τα σουηδικά και τα δανικά και  δυτικές, νορβηγικά, φαροέζικα και ισλανδικά.Περισσότερα πάνω σ'αυτό διαβάστε για την παλαιονορδική γλώσσα.
 


σχέση με τα νορβηγικά και τα δανέζικα
Οι τρεις σκανδιναβικές γλώσσες ,τα σουηδικά,νορβηγικά και δανικά είναι αρκετά κοντά μεταξύ τους με κάποιες διαφορές στην προφορά,την ορθογραφία και σε κάποιες περιπτώσεις το λεξιλόγιο.

Ένας Σουηδός μπορεί να καταλάβει με σχετική ευκολία έναν Νορβηγό και με αρκετά μεγαλύτερη δυσκολία  έναν Δανό.Αντίθετα ένας Δανός θα δυσκολευτεί περισσότερο να καταλάβει έναν Σουηδό παρά έναν Νορβηγό.

Στις νοτιοανατολικές παράκτιες περιοχές της Σουηδίας η γλώσσα έχει επηρεαστεί από τα δανικά οπότε οι διάλεκτοι εκεί είναι πιο κοντά σ'αυτά.Ο Νορβηγός θα καταλάβει με μεγαλύτερη ευκολία και τους δύο.


φωνολογία και μορφολογία 
Φωνολογικές ιδιότητες της σουηδικής γλώσσας είναι:

• διάκριση ανάμεσα σε βραχέα και μακρά  φωνήεντα
• απουσία διφθόγγων
• επίσης υπάρχει μουσικός τονισμός και ισορροπία των συλλάβων

Τα κύρια μορφολογικά χαρακτηριστικά είναι:

ουσιαστικά

• 6 κατηγορίες ουσιαστικών
• 2 γένη,κοινό και ουδέτερο.Αυτό είναι χαρακτηριστικό των σουηδικών αφού δεν γίνεται διάκριση ανάμεσα σε αρσενικό και θυληκό,με την ύπαρξη μόνο του κοινού γένους.  
• 2 αριθμοί,ενικός και πληθυντικός
• 2 πτώσεις ,κοινή και γενική
• ύπαρξη οριστικού άρθρου που μπαίνει ως επίθεμα στο τέλος της λέξης.Το ίδιο συμβαίνει στα αλβανικά και τα βουλγάρικα.

ρήματα
Τα σουηδικά ρήματα χωρίζονται σε:

• 4 συζυγίες
• δεν αλλάζουν κατάληξη σύμφωνα με το γένος και τον αριθμό όπως στα αγγλικά 
• έχουν απαρεμφατική μορφή

γραφή 
Τα πρώτα γραπτά μνημεία στη σουηδική γλώσσα είναι ρουνικές επιγραφές πάνω σε πέτρες από τον 9-10 αιώνα μ.Χ.

 Για τη γραφή της  γλώσσας χρησιμοποιείται μια παραλλαγή του λατινικού αλφαβήτου.Το αλφάβητο δεν αποδίδει με μεγάλη ακρίβεια την προφορά των γραμμάτων .

το αλφάβητο

Aa, Bb, Cc, Dd, Ee, Ff, Gg, Hh, Ii, Jj, Kk, Ll, Mm, Nn, Oo, Pp, Qq, Rr, Ss, Tt, Uu, Vv, Xx, Yy, Zz, Åå, Ää, Öö

Περισσότερα για το σουηδικό αλφάβητο και την προφορά του  εδώ.



Μερικές φράσεις στα σουηδικά

God dag
γκού ντά
Γειά σας (επίσημο)

Hej
χέι
γειά (ανεπίσημο)

Tjena
τιένα
γειά (πολύ ανεπίσημο)

Hur mår du?
χου μόρ ντου
Τί κάνεις;

Vad heter du?
βαντ χέτερ ντού;
Πώς σας λένε;


Bygg ej större hus än du förmår lägga tak på
Μην φτιάχνεις μεγαλύτερο σπίτι από τη σκεπή που μπορείς να βάλεις σ'αυτό.
                                                                                   Σουηδική παροιμία            

 

Τα νέα στα σουηδικά.

Δείτε επίσης
μαθήματα σουηδικών
η παλαιονορδική γλώσσα
η ολλανδική γλώσσα
το σουηδικό αλφάβητο
η φαροέζικη γλώσσα

Share: