Στην Ελλάδα βασικά υπάρχουν δύο μεγάλες διαλεκτικές ομάδες,οι βόρειες και οι νότιες με όριο τον κορινθιακό κόλπο και τα βόρεια του νομού Βοιωτίας στην ηπειρωτική Ελλάδα και το νησί της Σάμου στο Αιγαίο και άλλες ,περισσότερο αποκλίνουσες διάλεκτοι.Μια μικρότερη ομάδα ειναι οι ημιβόρειες.Όλες αυτές οι ομάδες αυτές υποδιαιρούνται σε άλλες μικρότερες.
βόρειες και νότιες
βόρειες
Οι βόρειες περιλαμβάνουν τις θεσσαλικές,ηπειρώτικες,μακεδονικές και ρουμελιώτικες ποικιλίες.
νότιες
Οι νότιες υποδιαιρούνται σε διάφορες υπομάδες που μιλιούνται στις παρακάτω περιοχές:
1η ομάδα
Μέγαρα,Αθήνα,Αίγινα,Κύμη οι οποίες απαρτίζουν παλιά αθηναϊκά.Στην ίδια ομάδα κατατάσσονται και τα μανιάτικα.
2η ομάδα
Πελοπόννησος ,πλην της Μάνης και οι νησιωτικές των Ιονίων Νήσων,των Κυκλάδων και της Κρήτης.
3η ομάδα
Δωδεκανήσου και Κύπρου
4η ομάδα
διάλεκτοι Βορείου Ηπείρου
5η ομάδα
Μικρασιατικές (απογόνων προσφύγων)
άλλες διάλεκτοι
Άλλες διάλεκτοι είναι τα ποντιακά που μιλιούνται στην Ελλάδα,τον Καύκασο και από έναν μικρό μουσουλμανικό πληθυσμό στην περιοχή της Τραπεζούντας στον Πόντο,τα τσακώνικα στην Πελοπόννησο,τα κυπριακά,τα κρητικά,τα ελληνικά της Μαριούπολης στην Ουκρανία,τα γκρίκο στην Κάτω Ιταλία ,καππαδοκικά και τα παλιά αθηναϊκά στην περιοχή της Αττικής και Κύμης Ευβοίας.
Εδώ να σημειώσω ότι όλες αυτές οι διάλεκτοι προέρχονται βασικά από την ελληνιστική κοινή πλην της τσακωνικής η οποία είναι απόγονος της δωρικής.Η τσακώνικη είναι τελείως ακατάληπτη στους ομιλητές της κοινής ελληνικής.
Επίσης η ποντιακή διατηρεί πολλά αρχαιοπρεπή στοιχεία τα οποία έχουν χαθεί από τις υπόλοιπες διαλέκτους.,αλλά η επίδραση της ελληνιστικής κοινής είναι και εκεί εμφανής.
Μέχρι σήμερα πιστευόταν ότι τα καππαδοκικά είχαν εξαφανιστεί,αλλά τελευταίως ανακαλύφθηκαν ομιλητές τους.Τα καππαδοκικά προέρχονται από τα βυζαντινά ελληνικά με αρκετούς αρχαϊσμούς.Σημαντική είναι η επιρροή των τουρκικών,αφού στα καππαδοκικά υπάρχουν κλειστά φωνήεντα καθώς και σε κάποιες περιπτώσεις η φωνηεντική αρμονία,φαινόμενα χαρακτηριστικά των τουρκικών γλωσσών.
Στον ελλαδικό χώρο όλες οι διάλεκτοι της ελληνικής δέχονται συνεχώς πιέσεις και έχουν αλλοιωθεί σε μεγάλο βαθμό από την κοινή νεοελληνική και μάλλον βαίνουν προς εξαφάνιση.
 |
| βόρεια και νότια ιδιώματα |
βόρειες και νότιες
βόρειες
Οι βόρειες περιλαμβάνουν τις θεσσαλικές,ηπειρώτικες,μακεδονικές και ρουμελιώτικες ποικιλίες.
νότιες
Οι νότιες υποδιαιρούνται σε διάφορες υπομάδες που μιλιούνται στις παρακάτω περιοχές:
1η ομάδα
Μέγαρα,Αθήνα,Αίγινα,Κύμη οι οποίες απαρτίζουν παλιά αθηναϊκά.Στην ίδια ομάδα κατατάσσονται και τα μανιάτικα.
2η ομάδα
Πελοπόννησος ,πλην της Μάνης και οι νησιωτικές των Ιονίων Νήσων,των Κυκλάδων και της Κρήτης.
3η ομάδα
Δωδεκανήσου και Κύπρου
4η ομάδα
διάλεκτοι Βορείου Ηπείρου
5η ομάδα
Μικρασιατικές (απογόνων προσφύγων)
 | |
|
Άλλες διάλεκτοι είναι τα ποντιακά που μιλιούνται στην Ελλάδα,τον Καύκασο και από έναν μικρό μουσουλμανικό πληθυσμό στην περιοχή της Τραπεζούντας στον Πόντο,τα τσακώνικα στην Πελοπόννησο,τα κυπριακά,τα κρητικά,τα ελληνικά της Μαριούπολης στην Ουκρανία,τα γκρίκο στην Κάτω Ιταλία ,καππαδοκικά και τα παλιά αθηναϊκά στην περιοχή της Αττικής και Κύμης Ευβοίας.
Εδώ να σημειώσω ότι όλες αυτές οι διάλεκτοι προέρχονται βασικά από την ελληνιστική κοινή πλην της τσακωνικής η οποία είναι απόγονος της δωρικής.Η τσακώνικη είναι τελείως ακατάληπτη στους ομιλητές της κοινής ελληνικής.
Επίσης η ποντιακή διατηρεί πολλά αρχαιοπρεπή στοιχεία τα οποία έχουν χαθεί από τις υπόλοιπες διαλέκτους.,αλλά η επίδραση της ελληνιστικής κοινής είναι και εκεί εμφανής.
Μέχρι σήμερα πιστευόταν ότι τα καππαδοκικά είχαν εξαφανιστεί,αλλά τελευταίως ανακαλύφθηκαν ομιλητές τους.Τα καππαδοκικά προέρχονται από τα βυζαντινά ελληνικά με αρκετούς αρχαϊσμούς.Σημαντική είναι η επιρροή των τουρκικών,αφού στα καππαδοκικά υπάρχουν κλειστά φωνήεντα καθώς και σε κάποιες περιπτώσεις η φωνηεντική αρμονία,φαινόμενα χαρακτηριστικά των τουρκικών γλωσσών.
Στον ελλαδικό χώρο όλες οι διάλεκτοι της ελληνικής δέχονται συνεχώς πιέσεις και έχουν αλλοιωθεί σε μεγάλο βαθμό από την κοινή νεοελληνική και μάλλον βαίνουν προς εξαφάνιση.
