Παλαιοϊσπανικές ή ιβηρικές ονομάζονται οι γλώσσες που μιλιούνταν στην Ιβηρική Χερσόνησο πριν τον ερχομό των Ρωμαίων χωρίς να λάβουμε υπ´όψιν τις γλώσσες που μιλιούνταν σε αποικίες, όπως τα ελληνικά και τα φοινικικά.
Με την εξαίρεση των βασκικών όλες έχουν εξαφανιστεί και αντικαταστάθηκαν από τα λατινικά ,με μοναδικό στοίχειο της ύπαρξής τους τις λιγοστές επιγραφές που έχουν βρεθεί και τις αναφορές στις πηγές.
Από αυτές τις επιγραφές ,που χρονολογούνται από τον 5ο π.Χ. αιώνα μέχρι περίπου τον 1ο αιώνα μ.Χ., είναι γνωστά τα ιβηρικά,τα ταρτεσικά,τα κελτιβηρικά και τα λουσιτανικά,ενώ άλλες γλώσσες είναι γνωστές από τοπωνύμια,ανθρωπωνύμια και θεωνύμια που είναι γνωστά από ελληνικές και λατινικές πηγές.
Η ιβηρική γλώσσα
 |
| επιγραφή στο ελληνοϊβηρικό αλφάβητο από το Αλκόι |
Τα ιβηρικά ήταν η γλώσσα του λαού των Ιβήρων που σύμφωνα με ελληνορωμαϊκές πηγές ζούσε στις ανατολικές και νότιες ακτές της χερσονήσου.
Μάλιστα είχε αναπτυχθεί και ένα ελληνοϊβηρικό αλφάβητο το οποίο ήταν παραλλαγή του Ιωνικού αλφαβήτου. Επιγραφές σ'αυτό το αλφάβητο έχουν βρεθεί κυρίως στο Αλικάντε και τη Μούρσια.
Η ιβηρική γλώσσα θεωρείται ότι δεν έμοιαζε με καμία γνωστή γλώσσα του παρελθόντος ή του παρόντος.
η κελτιβηρική γλώσσα
Η κελτιβηρική ήταν μια ινδοευρωπαϊκή γλώσσα που μιλιούνταν από τους Κέλτες της Ιβηρικής Χερσονήσου στα κεντρικά και βόρεια.Μαρτυρείται περίπου από 100 επιγραφές (2ος π.Χ.-1ος μ.Χ.) γραμμένες στο κελτιβηρικό και το λατινικό αλφάβητο.
Από τις ηπειρωτικές κελτικές γλώσσες τα κελτιβηρικά είναι λιγότερο τεκμηριωμένα από τα αρχαία γαλλικά αλλά περισσότερο από τα λεποντικά των Άλπεων και τα γαλατικά.
η ταρτεσική γλώσσα
Τα ταρτεσικά μιλιούνταν στα νοτιοδυτικά της χερσονήσου και πιθανολογείται ότι ήταν η γλώσσα της Ταρτησσού.
Οι Τουρδετανοί της ρωμαϊκής περιόδου θεωρούνταν ότι ήταν οι κληρονόμοι του πολιτισμού της Ταρτησσού και σύμφωνα με τον Στράβωνα ''ήταν οι πιο σοφοί από τους Ίβηρες με αλφάβητο, εκτεταμένα αρχεία της ιστόριας τους,ποιήματα και νόμους που γράφτηκαν πριν από 6 χιλιάδες χρόνια ,όπως υποστηρίζουν οι ίδιοι.
Η ταρτεσσική δεν έχει ακόμη κατηγοριοποιηθεί,ενώ γίνονται προσπάθειες ώστε να καταταχθεί στις κελτικές γλώσσες,αλλά μέχρι τώρα αυτή η θεωρία δεν έχει στηριχθεί.
Όλες αυτές οι παλαιοϊσπανικές γλώσσες έχουν αφήσει ένα λεξικολογικό υπόστρωμα στα ισπανικά.
