Η περιοχή των Μογλενών στα ελληνοσκοπιανά σύνορα |
Τα μογλενίτικα είναι ένα νεολατινικό ιδίωμα που μιλιέται από τους Μογλενίτες στην περιοχή των Μογλενών στην Ελλάδα και τα Σκόπια και από ένα μικρό αριθμό μουσουλμάνων στην Τουρκία (Καρατζαοβαλήδες) από περίπου 5000 άτομα.Συγγενεύει με τα βλάχικα-αρμάνικα και με τα ρουμάνικα.Σήμερα το ιδίωμα κινδυνεύει να εξαφανιστεί.
Γλωσσολογικά προέρχεται από τη βαλκανική, λατινική γλώσσα των Ρωμαίων και είναι κάπου ενδιάμεσα στα βλάχικα (αρμάνικα) και στα ρουμανικά με τα οποία έχει περισσότερα κοινά από ότι έχουν τα αρμάνικα με τα ρουμάνικα.Το γεγονός αυτό οφείλεται στο ότι αποσπάστηκε από την κοινή βαλκανική ,λατινική αργότερα από τα αρμάνικα.
Το λεξιλόγιο
Ένα μεγάλο μέρος του λεξιλογίου είναι λατινικής προέλευσης και μεγάλο μέρος της φωνητικής και σημασιολογίας υπάρχει από κοινού στα βλάχικα και τα ρουμάνικα: (Σημείωση:Λ= λατινικά M = μογλενίτικα, ΔΡ = Δακορουμάνικα, δηλαδή ρουμάνικα)
*Λ basilica > M bisearică, DR biserică (εκκλησία, που αρχικά "βασιλική")
*Λ lumen > M Lumi,ΔΡ lume (κόσμου, αρχικά "ελαφρά")
*Λ monumentum > M murmint, ΔΡ mormânt (τάφος, που αρχικά «μνημείο»)
* Λ strigis> M strig, ΔΡ strig (φωνάζω, αρχικά "κουκουβάγια")
* Λ draco> M Ντρακ, ΔΡ drac (διάβολος, που αρχικά «δράκος»)
Η περιοχή που μιλιούνται τα μογλενίτικα (μωβ).Με κίτρινο τα βλάχικα-αρμάνικα |
Πηγή:http://en.wikipedia.org/wiki/Megleno-Romanian_language
δείτε επίσης
μογλενίτικο λεξικό του Θεοδώρου Καπιντάν (εξηγήσεις στα ρουμάνικα για όσους τα γνωρίζουν)
εξωτερικοί σύνδεσμοι
μογλενίτικο λεξικό
Theodor Capidan, Megleno-Romanian dictionary
ιστορία των Μογλενιτών (στα ρουμάνικα)
Theodor Capidan, Meglenoromânii: istoria şi graiul lor
ιστορία βλάχων
μελέτες για τους βλάχους του Αστέριου Κουκούδη
1 comment:
Post a Comment