η φρυγική γλώσσα

η φρυγική γλώσσα

Η φρυγική  ήταν μια ινδοευρωπαϊκή γλώσσα που μιλιόταν από τους Φρύγες στην Μικρασία κατά την κλασσική αρχαιότητα από τον 8o π.Χ. έως τον 5ο μ.Χ. αιώνα μέχρι την εξαφάνισή της.

Ήταν σύγγενης γλώσσα της ελληνικής και από κάποιους επιστήμονες κατατάσσεται στον ελληνοφρυγικό κλάδο.Τα φρυγικά χωρίζονται στα παλαιοφρυγικά και τα νεοφρυγικά.

Σχετικά με την προέλευση της γλώσσας πολύ γνωστό είναι το πείραμα του Φαραώ Ψαμμέτιχου.

Κάποτε ο Φαραώ της Αιγύπτου Ψαμμέτιχος θέλησε να μάθει ποιά ήταν η πρώτη γλώσσα που μιλούσαν οι άνθρωποι.

Γι'αυτό έδωσε δύο μωρά σε έναν βοσκό σε ένα απομακρυσμένο μέρος και τον διέταξε να μην τους μιλάει καθόλου μέχρι να πουν μόνα τους την πρώτη τους  λέξη.

'ΒΑΒΑ: ΜΕΜΕϜΑΙΣ: ΠΡΟΙΤΑϜΟΣ: ΚΦΙJΑΝΑϜΕJΟΣ: ΣΙΚΕΝΕΜΑΝ: ΕΔΑΕΣ” Βάβα,σύμβουλος,ηγέτης από τα Τυάνα, έκανε αυτή την αφιέρωση αυτή.

Τα μωρά μετά από κάποιο καιρό αναφώνησαν τη λέξη 'βέκος' που θα στα φρυγικά θα πει ψωμί.

Οπότε ο  Ψαμμέτιχος συμπέρανε ότι η πρώτη γλώσσα που μιλούσαν οι άνθρωποι ήταν η φρυγική.Σήμερα αυτή η ιστορία δεν μας βοηθάει και πολύ.

οι Φρύγες όταν ζούσαν στα βαλκάνια (πράσινο χρώμα)

Μέχρι σήμερα στα φρυγικά μαρτυρούνται μερικές εκατοντάδες λέξεις από σύντομες επιγραφές.

Κάποιες λέξεις παρουσιάζουν εκπληκτική ομοιότητα με τις αντίστοιχες ελληνικές και δεν πρέπει να θεωρηθούν δάνεια αλλά μάλλον κοινής προέλευσης.Γενικά και η όλη δομή της θυμίζει τα ελληνικά.

Οι Φρύγες αρχικά ζούσαν στην περιοχή της σημερινής βορείου Ηπείρου και δυτικής Μακεδονίας ,καθώς και στη Μυγδονία δίπλα στους αρχαίους Μακεδόνες την οποία και κατέκτησαν αργότερα.

Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο αρχικά ονομάζονταν Βρύγες πριν μετοικήσουν στην Μικρασία και οι Αρμένιοι ήταν άποικοί τους.

Πιστεύεται ότι τα φρυγικά επηρεάστηκαν από τα θρακικά κατά το πέρασμα των Φρυγών από τη Θράκη στο δρόμο τους για τη Μικρασία.

Ο πυρήνας της Φρυγίας και η επέκταση του φρυγικού βασιλείου

Ηροδότου Ιστορίαι 7, 73)

Φρύγες δὲ ἀγχοτάτω τῆς Παφλαγονικῆς σκευὴν εἶχον, ὀλίγον παραλλάσσοντες. οἱ δὲ Φρύγες, ὡς Μακεδόνες λέγουσι, ἐκαλέοντο Βρίγες χρόνον ὅσον Εὐρωπήιοι ἐόντες σύνοικοι ἦσαν Μακεδόσι, μεταβάντες δὲ ἐς τὴν Ἀσίην ἅμα τῇ χώρῃ καὶ τὸ οὔνομα μετέβαλον ἐς Φρύγας. Ἀρμένιοι δὲ κατά περ Φρύγες ἐσεσάχατο, ἐόντες Φρυγῶν ἄποικοι. τούτων συναμφοτέρων ἦρχε Ἀρτόχμης Δαρείου ἔχων θυγατέρα.

"Κι οι Φρύγες είχαν εξάρτυση ολόιδια με τους Παφλαγόνες, με κάτι λίγες διαφορές μονάχα. Και, όπως λεν οι Μακεδόνες, αυτοί οι Φρύγες ονομάζονταν Βρύγες όσο καιρό ήταν στην Ευρώπη και κατοικούσαν στην ίδια περιοχή με τους Μακεδόνες· όταν όμως μετανάστευσαν στην Ασία, μαζί με τον τόπο άλλαξαν και τ᾽ όνομα. Οι Αρμένιοι πάλι είχαν εξάρτυση παρόμοια με τους Φρύγες, αφού ήταν άποικοι των Φρυγών. Αρχηγός και των δυο τους ήταν ο Αρτόχμης, που είχε γυναίκα θυγατέρα του Δαρείου."

η Μυγδονία

φρυγικό λεξιλόγιο

• αναρ=ο σύζυγος (αρχ.ελλ ανήρ)
  
• αγόρανι=αγοράζουν
• άκαλα =νερό ,θρακικό άχελ (Θυμίζει τον ποταμό Αχελώο)
• βαλήν=βασιλιάς
• βέδυ=επίσης νερό
• βόνεκος=γυναίκα
• βράτερε=αδελφός (αρχ ελλ.φράτηρ)
  
• γέρμε=ζεστός 
  
• γλούρεος χρυσός
• ζέλκια πράσινος
  
• ζεμελος =γη (ίδιας ρίζας με το χαμηλός)
• ιος=ο οποίος
• κακοίοι=κακομεταχειρίζομαι (αρχαίο ελληνικό κακόω)
• κίμερος= μυαλό
• κικλέν=τροχός
• κύνες=ο σκύλος
• μάταρ =μητέρα
• μέκα-=μεγάλος
• ονομαν=ονομα
  
• πατερης=πατέρες
  
• πόδας=πόδι
• σι= αυτό
• τι-=το θέμα αυτό είναι το αντίστοιχο του ελληνικού Ζευς και σημαίνει ο θεός.Γενική τιός του θεού (Διός)

δείγμα κειμένου στα φρυγικά
Ιος νι σεμουν κνουμανει κακουν αδδακετ, γεγειμεναν εγεδου τιος ουταν, ακκε οι βεκος ακκαλος τι δρεγρουν ειτου αυτος κε ουα κ εροκα γεγαριτμενος ας βα ταν τευτους

Όποις κάνει κακό σ'αυτόν τον τάφο,ας φέρει την κατάρα του θεού,και το ψωμί και το νερό ας γίνει γι' αυτόν δυσάρεστο.

Φρυγικό αλφάβητο

εξωτερικοί σύνδεσμοι

λεξικό παλιών γλωσσών
http://www.palaeolexicon.com/

φρυγικό λεξιλόγιο
http://indoeuro.bizland.com/project/glossary/phry.html

φρυγικές επιγραφές
http://titus.fkidg1.uni-frankfurt.de/texte/etcs/phrygian/phryg.htm

φρυγικό ετυμολογικό λεξικό
www.indo-european.nl/cgi-bin/response.cgi?root=leiden&morpho=0&basename=\data\ie\phrygian&first=1

---

Share: