Μια κρεολική γλώσσα,ή απλά κρεόλη,προέρχεται από μια γλώσσα πίτζιν η οποία όμως άρχισε να μιλιέται από παιδιά,οπότε και έγινε μητρική για έναν πληθυσμό.
Το λεξιλόγιο μιας κρεολικής γλώσσας αποτελείται από συγγενικές λέξεις που υπάρχουν και στις αρχικές γλώσσες αλλά παρατηρούνται φωνητικές και νοηματικές αλλαγές.
Από την άλλη η κρεόλη μπορεί να έχει γραμματικά χαρακτηριστικά των αρχικών γλωσσών τα οποία όμως μπορούν να διαφέρουν σε σημαντικό βαθμό.
Πολύ συχνά,το λεξιλόγιο προέρχεται από την κυρίαρχη εθνική ομάδα και η γραμματική από την δευτερεύουσα ή υποτελή ομάδα,όπου υπάρχει τέτοια στρωματοποίηση.
Η τζαμαικανή κρεόλη,για παράδειγμα, χαρακτηρίζεται κυρίως από αγγλικές λέξεις πάνω σε μια δυτική αφρικανική γραμματική.
Η κρεόλη πιστεύεται ότι εμφανίζεται όταν μια γλώσσα πίτζιν,η οποία αναπτύχθηκε από ενήλικους για να χρησιμοποιηθεί ως δεύτερη γλώσσα,γίνεται η μητρική και πρώτη γλώσσα των παιδιών τους.
Οι κρεόλες μοιράζονται περισσότερες γραμματικές ομοιότητες μεταξύ τους παρά με τις αρχικές γλώσσες από τις οποὶες προέρχονται γενετικά.Όμως δεν υπάρχει μια γενικά αποδεκτή θεωρία που να εξηγεί αυτές τις ομοιότητες.Επιπλέον κανένα γραμματικό χαρακτηριστικό δεν είναι μοναδικό στις κρεόλες.
Πολλές από τις κρεόλες που είναι σήμερα γνωστές εμφανίστηκαν τα τελευταία 500 χρόνια,σαν συνέπεια της παγκόσμιας εξάπλωσης των ευρωπαικών ναυτικών δυνάμεων την εποχή των μεγάλων ανακαλύψεων,η οποία οδήγησε σε εκτεταμένες ευρωπαικές αποικιακές αυτοκρατορίες και έντονο δουλεμπόριο.
Όπως όλες οι ανεπίσημες και οι μεινοτικές γλώσσες,οι κρεόλες γενικά έχουν θεωρηθεί ως εκφυλισμένες διάλεκτοι των αρχικών γλωσσών από τις οποίες προήλθαν.
Εξαιτίας αυτής της προκατάληψης,πολλές από τις γλώσσες που εμφανίστηκαν στις Ευρωπαικές αποικίες έχουν εξαφανιστεί.
Όμως οι πολιτικές και οι πνευματικές αλλαγές τις τελευταίες δεκαετίες βελτίωσαν τη θέση των κρεολικών γλωσσών,σαν μητρικές αλλά και σαν ατνικείμενα γλωσσολογικής έρευνας.
Μερικές κρεόλες έχουν αναγνωριστεί ως επίσημες ή ημιεπίσημες στην περιοχή όπου μιλιούνται.
Οι γλωσσολόγοι τώρα αναγνωρίζουν ότι η δημιουργία κρεολών είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο,που δεν περιορίζεται μόνο στην αποικιακή περίοδο και είναι ένας σημαντικός παράγοντας στην εξέλιξη των γλωσσών (δείτε Venneman 2003).Για παράδειγμα το 1933 ο Σιγμουντ Φειστ πιθανολόγηθησε ότι όλες οι γερμανικές γλώσσες εξελίχθηκαν από μια κρεολική.
Με τις κρεόλες ασχολείται η κρεολιστική επιστήμη.
No comments:
Post a Comment