Τα ποντιακά-Ποντιακόν λαλίαν

Τα ποντιακά είναι μια μορφή της ελληνικής γλώσσας η οποία αρχικά μιλιούνταν στις βορειοανατολικές ακτές της Μικρασίας,τον Πόντο.Σήμερα ομιλείται κυρίως στην Ελλάδα αλλά υπάρχουν αναφορές για την ύπαρξη ομιλήτων στην Τουρκία,στην περιοχή του Πόντου.Στην Τουρκία και τη Ρωσία ονομάζονται ρωμέικα (στην Τουρκία romeyika και rumca, στη Ρωσία: ромейка) Προέρχονται από την ιωνική διάλεκτο της αρχαίας ελληνικής και έχουν αρκετές επιρροές στο λεξιλόγιο από τα τούρκικα και λιγοτέρο από τα πέρσικα και γλώσσες του Καυκάσου. Ο γλωσσολόγος Μανώλης Τριανταφυλλίδης χωρίζει τα ποντιακά σε δύο διαλέκτους. -Τα τραπεζουντιακά,στις ακτές της Μαύρης Θάλλασας και -τα χαλδιώτικα στην ενδοχώρα τα οποία είχαν και τους περισσότερους ομιλητές. Μερικές ποικιλίες των ποντιακών παρουσιάζουν αρμονία φωνηέντων όπως τα τουρκικά. Για την γραφή των ποντιακών χρησιμοποιούνται διάφορα αλφάβητα: στην Ελλάδα το ελληνικό στην Τουρκία το λατινικό στη Ρωσία το κυριλλικό Κατά τη σοβιετική εποχή τα ποντιακά γράφονταν με ελληνικό φωνητικό αλφάβητο.

ελληνικό αλφάβητο (Τοπχαρά*)	τουρκικό αλφάβητο	ρωσικό αλφάβητο	IPA	Παράδειγμα
Α α	A a	А а	[a]	ρομεικα, romeyika, ромейика
Β β	V v	В в	[v]	κατιβενο, kativeno, кативено
Γ γ	Ğ ğ	Г г	[ɣ] [ʝ]	γανεβο, ğanevo, ганево
Δ δ	DH dh	Д д	[ð]	δοντι, dhonti, донти
Ε ε	E e	Е е	[e]	εγαπεςα, eğapesa, егапеса
Ζ ζ	Z z	З з	[z]	ζαντος, zantos, зантос
ΖΖ ζζ	J j	Ж ж	[ʒ]	πυρζζυας, burjuvas, буржуас
Θ θ	TH th	С с, Ф ф, Т т	[θ]	θεκο, theko, теко
Ι ι	İ i	И и	[i]	τοςπιτοπον, tospitopon, тоспитопон
Κ κ	K k	К к	[k]	καλατζεμαν, kalaceman, калачеман
Λ λ	L l	Л л	[l]	λαλια, lalia, лалиа
Μ μ	M m	М м	[m]	μανα, mana, мана
Ν ν	N n	Н н	[n]	ολιγον, oliğоn, олигон
Ο ο	O o	О о	[o]	τεμετερον, temeteron, теметерон
Π π	P p	П п	[p]	εγαπεςα, eğapesa, егапеса
Ρ ρ	R r	Р р	[ɾ]	ρομεικα, romeyika, ромейка
Σ ς	S s	С с	[s]	καλατζεπςον, kalacepson, калачепсон
ΣΣ ςς	Ş ş	Ш ш	[ʃ]	ςςερι, şeri, шери
Τ τ	T t	Т т	[t]	νοςτιμεςα, nostimesa, ностимеса
ΤΖ τζ	C c	Ч ч	[ʤ]	καλατζεμαν, kalaceman, калачеман
ΤΣ τς	Ç ç	Ц ц	[tʃ]	μανιτςα, maniça, маница
Υ υ	U u	У у	[u]	νυς, nus, нус
Φ φ	F f	Ф ф	[f]	εμορφα, emorfa, эморфа
Χ χ	H, KH (sert H)	Х х	[x]	χαςον, hason, хасон

* Το ανωτέρω ελληνικό αλφάβητο είναι από την Ποντιακή Γραμματική του Τοπχαρά (1932) που εκδόθηκε στην τότε Σοβιετική Ένωση και χρησιμοποιούσε αυτό το ελληνικό φωνητικό αλφάβητο.

''Καθαεναν λαος καλατζεβ τιν γλοςανατ χορις λαθος,χορις να εκςερ τιν γραματικιναθε.''

πηγή:http://pnt.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8C%CE%BD_%CE%BB%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CE%BD

σχετικές αναρτήσεις

Η γραμματική της Ποντιακής του Ι.Τοπχαρά(τότε και τώρα)

         




Δείτε επίσης
το ρωσικό αλφάβητο

Share: