Τελευταίως υπάρχει αρκετή κινητικότητα στο ζήτημα ποιό αλφάβητο πρέπει να χρησιμοποιηθεί για να καταγραφούν τα βλάχικα.Υπάρχουν δύο παρατάξεις,μια που υποστηρίζει τη χρήση του λατινικού αλφαβήτου και μια που υποστηρίζει το ελληνικό.Τα επιχειρήματα της πρώτης παράταξης,´των λατινιστών´,είναι ότι τα βλάχικα ως νεολατινική γλώσσα πρέπει να γράφονται στο λατινικό αλφάβητο όπως γράφεται η μητέρα τους η λατινική.Δεν είναι δυνατόν μια λατινική γλώσσα να γράφεται με άλλο αλφάβητο και η χρήση του ελληνικού δεν είναι δυνατόν να αποδόσει σωστά τα φωνήματα της βλαχικής και ότι η χρήση της ελληνικής αλφαβήτου είναι μια καθαρά εθνικιστική επιλογή.
Η δεύτερη παράταξη αντίθετα υποστηρίζει ότι το φυσικό θα ήταν τα βλάχικα να γράφονται στο ελληνικό αλφάβητο αφού τα βλάχικα και τα ελληνικά είχαν πάντα κοινή πορεία και γεωγραφία και ότι ο κύριος όγκος του πληθυσμού βλαχικής καταγωγής ζει στην Ελλάδα.Αποκλείουν τη χρήση διακριτικών σημείων,'καπέλλων' διότι θυμίζουν τα ρουμάνικα.Τελικά ποιός έχει δίκιο και πιο αλφάβητο πρέπει να χρησιμοποιηθεί; Τα βλάχικα είναι νεολατινική γλώσσα απόγονος της λατινικής των βαλκανίων και ομιλείται περίπου από 300000 άτομα (πηγή:wikipedia) στα Βαλκάνια,στην Ελλάδα,στα Σκόπια,στη Βουλγαρία,την Αλβανία,τη Σερβία,τη Ρουμανία αλλά και στο εξωτερικό.Ο κύριος όγκος του βλαχικού στοιχείου ζει στην Ελλάδα όπου όμως η κατάσταση της γλώσσας είναι χειρότερη από τις άλλες χώρες και μάλλον βαίνει προς εξαφάνιση.Η ακριβής απόδοση της προφοράς με λατινικά γράμματα,όσον αφορά μερικά γράμματα και δίφθογγους (τα b,d,g,mb,md,mg),είναι πιο εύκολη αλλά απαιτεί την προσθήκη διακριτικών σημείων (από κάποιους γίνεται χρήση των ´καπέλων´ που υπάρχουν και στα Ρουμάνικα),ίσως και δύο γραμμάτων,γ και δ, και επεξήγηση της προφοράς,ειδικά των ημιφώνων.Από την άλλη όμως και τα ελληνικά μπορούν να αποδόσουν αρκετά καλά τα βλάχικα με τη χρήση διακριτικών σημείων.H δυσκολία που παρουσιάζουν τα ελληνικά είναι στους διπλά γράμματα μπ,ντ,γκ,πρόβλημα το οποίο λύνεται με την προσθήκη ίσως τριών γράμματων (των b,d,g) ή τη χρήση κάποιου διακριτικού σημείου (π.χ. της περισπωμένης) πάνω από τα μπ,ντ,γκ και πάνω από τα φωνήεντα α,ε,ι ώστε να αποδοθούν τα ημίφωνα.Θεωρητικά θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί οποιοδήποτε αλφάβητο,ιστορικό ή 'ανιστόρητο'.Γλωσσολογικώς ίσως θα ήταν πιο λογικό να χρησιμοποιηθεί το λατινικό αλφάβητο.Αλλά και αυτό δεν είναι απόλυτο.Υπάρχει πλήθος λαών που δεν χρησιμοποιεί το αλφάβητο που θα του ταίριαζε γλωσσολογικά.Σλαβικοί λαοί όπως οι Κροάτες,οι Σλοβένοι,οι Τσέχοι,οι Σλοβάκοι και οι Πολωνοί χρησιμοποιούν το λατινικό αλφάβητο αντί του κυριλλικού. Όμως η χρήση ενός αλφαβήτου έχει πολιτικές προεκτάσεις.Δεκάδες είναι τα παραδείγματα της παγκόσμιας ιστορίας όπου αλλάζει το αλφάβητο κάποιας γλώσσας ώστε να απομακρυνθεί μια ομάδα από μια άλλη.Ή το αντίθετο να έρθει πιο κοντά μια ομάδα σε μια άλλη.Στην περίπτωση των βλάχικων η χρήση του λατινικού π.χ. αλφαβήτου θα μπορούσε να εκμεταλλευθεί από κάποιους για την αποστασιοποίηση και τελικά την απόσπαση των βλάχων από τον εθνικό κορμό της Ελλάδας.Είναι ακόμη νωπές οι μνήμες της ρουμάνικης προπαγάνδας.Τελευταίως εμφανίστηκε και το φρούτο του 'βλαχισμού´,των βλάχων ως ανεξάρτητο έθνος.Όλα αυτά πολύ εύκολα μπορούν να φορέσουν το προσωπείο του σλόγκαν 'νεολατινική γλώσσα,λατινικό αλφάβητο´,το οποίο σε κάποιες περιπτώσεις είναι πανομοιότυπο με το ρουμάνικο.Η άλλη πονηρή πλεύρα,που πολλές φορές φτάνει σε υπερβολές και αντιεπιστημονικές θέσεις του τύπου 'τα βλάχικα είναι διάλεκτος της ελληνικής' μπορεί να εκμεταλλευτεί τα παραπάνω με το πρόσχημα του κινδύνου της εθνικής συνοχής για να εξαφανίσει τη γλώσσα.Δηλαδή η μια πλευρά μπορεί να γίνει το ίδιο εθνικιστική με την άλλη. Συμπέρασμα είναι ότι το θέμα δεν είναι μαύρο ή άσπρο,αλλά γκρί.Το ζητούμενο πρέπει να είναι η διατήρηση της πολιτισμικής ετερότητας αλλά όχι η μετατροπή της σε πολιτισμική απομόνωση.Ίσως μια λύση θα ήταν η παράλληλη χρήση και των δύο αλφαβήτων,ελληνικού και λατινικού.
Η δεύτερη παράταξη αντίθετα υποστηρίζει ότι το φυσικό θα ήταν τα βλάχικα να γράφονται στο ελληνικό αλφάβητο αφού τα βλάχικα και τα ελληνικά είχαν πάντα κοινή πορεία και γεωγραφία και ότι ο κύριος όγκος του πληθυσμού βλαχικής καταγωγής ζει στην Ελλάδα.Αποκλείουν τη χρήση διακριτικών σημείων,'καπέλλων' διότι θυμίζουν τα ρουμάνικα.Τελικά ποιός έχει δίκιο και πιο αλφάβητο πρέπει να χρησιμοποιηθεί; Τα βλάχικα είναι νεολατινική γλώσσα απόγονος της λατινικής των βαλκανίων και ομιλείται περίπου από 300000 άτομα (πηγή:wikipedia) στα Βαλκάνια,στην Ελλάδα,στα Σκόπια,στη Βουλγαρία,την Αλβανία,τη Σερβία,τη Ρουμανία αλλά και στο εξωτερικό.Ο κύριος όγκος του βλαχικού στοιχείου ζει στην Ελλάδα όπου όμως η κατάσταση της γλώσσας είναι χειρότερη από τις άλλες χώρες και μάλλον βαίνει προς εξαφάνιση.Η ακριβής απόδοση της προφοράς με λατινικά γράμματα,όσον αφορά μερικά γράμματα και δίφθογγους (τα b,d,g,mb,md,mg),είναι πιο εύκολη αλλά απαιτεί την προσθήκη διακριτικών σημείων (από κάποιους γίνεται χρήση των ´καπέλων´ που υπάρχουν και στα Ρουμάνικα),ίσως και δύο γραμμάτων,γ και δ, και επεξήγηση της προφοράς,ειδικά των ημιφώνων.Από την άλλη όμως και τα ελληνικά μπορούν να αποδόσουν αρκετά καλά τα βλάχικα με τη χρήση διακριτικών σημείων.H δυσκολία που παρουσιάζουν τα ελληνικά είναι στους διπλά γράμματα μπ,ντ,γκ,πρόβλημα το οποίο λύνεται με την προσθήκη ίσως τριών γράμματων (των b,d,g) ή τη χρήση κάποιου διακριτικού σημείου (π.χ. της περισπωμένης) πάνω από τα μπ,ντ,γκ και πάνω από τα φωνήεντα α,ε,ι ώστε να αποδοθούν τα ημίφωνα.Θεωρητικά θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί οποιοδήποτε αλφάβητο,ιστορικό ή 'ανιστόρητο'.Γλωσσολογικώς ίσως θα ήταν πιο λογικό να χρησιμοποιηθεί το λατινικό αλφάβητο.Αλλά και αυτό δεν είναι απόλυτο.Υπάρχει πλήθος λαών που δεν χρησιμοποιεί το αλφάβητο που θα του ταίριαζε γλωσσολογικά.Σλαβικοί λαοί όπως οι Κροάτες,οι Σλοβένοι,οι Τσέχοι,οι Σλοβάκοι και οι Πολωνοί χρησιμοποιούν το λατινικό αλφάβητο αντί του κυριλλικού. Όμως η χρήση ενός αλφαβήτου έχει πολιτικές προεκτάσεις.Δεκάδες είναι τα παραδείγματα της παγκόσμιας ιστορίας όπου αλλάζει το αλφάβητο κάποιας γλώσσας ώστε να απομακρυνθεί μια ομάδα από μια άλλη.Ή το αντίθετο να έρθει πιο κοντά μια ομάδα σε μια άλλη.Στην περίπτωση των βλάχικων η χρήση του λατινικού π.χ. αλφαβήτου θα μπορούσε να εκμεταλλευθεί από κάποιους για την αποστασιοποίηση και τελικά την απόσπαση των βλάχων από τον εθνικό κορμό της Ελλάδας.Είναι ακόμη νωπές οι μνήμες της ρουμάνικης προπαγάνδας.Τελευταίως εμφανίστηκε και το φρούτο του 'βλαχισμού´,των βλάχων ως ανεξάρτητο έθνος.Όλα αυτά πολύ εύκολα μπορούν να φορέσουν το προσωπείο του σλόγκαν 'νεολατινική γλώσσα,λατινικό αλφάβητο´,το οποίο σε κάποιες περιπτώσεις είναι πανομοιότυπο με το ρουμάνικο.Η άλλη πονηρή πλεύρα,που πολλές φορές φτάνει σε υπερβολές και αντιεπιστημονικές θέσεις του τύπου 'τα βλάχικα είναι διάλεκτος της ελληνικής' μπορεί να εκμεταλλευτεί τα παραπάνω με το πρόσχημα του κινδύνου της εθνικής συνοχής για να εξαφανίσει τη γλώσσα.Δηλαδή η μια πλευρά μπορεί να γίνει το ίδιο εθνικιστική με την άλλη. Συμπέρασμα είναι ότι το θέμα δεν είναι μαύρο ή άσπρο,αλλά γκρί.Το ζητούμενο πρέπει να είναι η διατήρηση της πολιτισμικής ετερότητας αλλά όχι η μετατροπή της σε πολιτισμική απομόνωση.Ίσως μια λύση θα ήταν η παράλληλη χρήση και των δύο αλφαβήτων,ελληνικού και λατινικού.
No comments:
Post a Comment