Η καμποτζιανή γλώσσα η επονομαζόμενη και χμερ μιλιέται από περίπου 16 εκατομμύρια άτομα κυρίως στην Καμπότζη αλλά και τις όμορες.χώρες.Πρόκειται για μια αυστρονησιακή γλώσσα,που θα πει γλώσσα της νότιας Ασίας.Βασικό χαρακτηριστικό της είναι η έλλειψη του φαινομένου της τονικότητας που παρατηρείται στις γειτονικές γλώσσες αλλά και στα κινέζικα.
κατάταξη και επηρροές
Είναι συγγενική των βιετναμέζικων ,των ταϊλανδικών,των λαοσιανών και των μούντα στην Ινδία μαζί με τις οποίες ομαδοποιούνται στη μεγάλη γλωσσική ομάδα των λεγόμενων μιν-βιετναμέζικων γλωσσών.
Η επιρροή των σανσκριτικών και των πάλι είναι πολύ σημαντική και συνέβει κυρίως μέσω της εξάπλωσης του Ινδουϊσμού και Βουδισμού στην περιοχή.
Ανάμεσα στα χμερ και τα ταϊλανδικά,τα λαοσιανά,τα ταϊλανδέζικα και τα τσαμ υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση επηρροής εξαιτίας κυρίως της γεωγραφικής εγγύτητας και μακροχρόνιων πολιτιστικών επαφών. Όλες αυτές οι γλώσσες μαζί αποτελούν έναν γλωσσικό δεσμό (sprachbund) ,κάτι ανάλογο με το δικό μας το βαλκανικό γλωσσικό δεσμό στον οποίο ενώ οι γλώσσες ανήκουν σε διαφορετικές γλωσσικές οικογένειες (ελληνικά,σλαβικά,αλβανικά,λατινικά) συγκλίνουν σε πολλά στοιχεία λόγω μακραίωνης συμβίωσης.
χαρακτηριστικά
Ένα κύριο χαρακτηριστικό των καμποτζιανών χμερ είναι ότι δεν έχει ούτε καταλήξεις,ούτε πτώσεις αλλά αντί για αυτών χρησιμοποιεί διάφορα μόρια και βοηθητικές λέξεις.Οι περισσότερες γλώσσες της νοτιοανατολικής και ανατολικής Ασίας είναι τονικές.Παρουσιάζουν δηλαδή ένα φαινόμενο κατά το οποίο η ίδια λέξη αλλάζει νόημα ανάλογα με τον τόνο που παίρνει.Τα καμποτζιανά λοιπόν αποτελούν εξαίρεση και δέν έχουν τονικότητα παρόλο που περιβάλλονται από τονικές γλώσσες.
ιστορία της γλώσσας και αυτοκρατορία των Χμερ
Ιστορικά χωρίζεται σε δύο περιόδους την πρωτοαγκοριανή ,κατά την οποία η γλώσσα αποσπάστηκε από την μιν-βιετναμέζικη πρωτόγλωσσα και την αγκοριανή περίοδο που σηματοδότησε η ίδρυση της μεγάλης Αυτοκρατορίας των Χμερ τον 9ο μ.Χ. αιώνα.Η γλώσσα της υποπεριόδου αυτής από τον 9ο έως τον 13ο αιώνα οπότε επήλθε η εξασθένιση της αυτοκρατορίας,ονομάζεται παλιά χμέρ.
Η αυτοκρατορία στην εποχή της ήταν η πιο ισχυρή στρατιωτικά της Ασίας και στην μεγαλύτερή της ακμή περιελάμβανε στους κόλπους της τη σημερινή Καμπότζη,την Ταϊλάνδη,τη Μπούρμα,τη Μαλαισία και το νότιο Βιετνάμ.
Το κέντρο και πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας ήταν το Ανγκόρ το οποίο αποτελεί μαρτυρία της τεράστιας δύναμης και πλούτου της πάλαι ποτέ αυτοκρατορίας.Μάλιστα πρόσφατες δορυφορικές φωτογραφίες έδειξαν ότι το Ανγκόρ ήταν το μεγαλύτερο σε έκταση προβιομηχανικής εποχής αστικό κέντρο του κόσμου.
αλφάβητο
Τα καμποτζιανά χμερ γράφονται στο ομώνυμο αλφάβητο χμερ με προγονικό το βραχμικό αλφάβητο της Ινδίας.Πρόκειται για συλλαβάριο (αμπουτζίντα) που κάθε σύμβολο συνδιάζει σύμφωνο με φωνήεν.
κατάταξη και επηρροές
Είναι συγγενική των βιετναμέζικων ,των ταϊλανδικών,των λαοσιανών και των μούντα στην Ινδία μαζί με τις οποίες ομαδοποιούνται στη μεγάλη γλωσσική ομάδα των λεγόμενων μιν-βιετναμέζικων γλωσσών.
Η επιρροή των σανσκριτικών και των πάλι είναι πολύ σημαντική και συνέβει κυρίως μέσω της εξάπλωσης του Ινδουϊσμού και Βουδισμού στην περιοχή.
Ανάμεσα στα χμερ και τα ταϊλανδικά,τα λαοσιανά,τα ταϊλανδέζικα και τα τσαμ υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση επηρροής εξαιτίας κυρίως της γεωγραφικής εγγύτητας και μακροχρόνιων πολιτιστικών επαφών. Όλες αυτές οι γλώσσες μαζί αποτελούν έναν γλωσσικό δεσμό (sprachbund) ,κάτι ανάλογο με το δικό μας το βαλκανικό γλωσσικό δεσμό στον οποίο ενώ οι γλώσσες ανήκουν σε διαφορετικές γλωσσικές οικογένειες (ελληνικά,σλαβικά,αλβανικά,λατινικά) συγκλίνουν σε πολλά στοιχεία λόγω μακραίωνης συμβίωσης.
χαρακτηριστικά
Ένα κύριο χαρακτηριστικό των καμποτζιανών χμερ είναι ότι δεν έχει ούτε καταλήξεις,ούτε πτώσεις αλλά αντί για αυτών χρησιμοποιεί διάφορα μόρια και βοηθητικές λέξεις.Οι περισσότερες γλώσσες της νοτιοανατολικής και ανατολικής Ασίας είναι τονικές.Παρουσιάζουν δηλαδή ένα φαινόμενο κατά το οποίο η ίδια λέξη αλλάζει νόημα ανάλογα με τον τόνο που παίρνει.Τα καμποτζιανά λοιπόν αποτελούν εξαίρεση και δέν έχουν τονικότητα παρόλο που περιβάλλονται από τονικές γλώσσες.
ιστορία της γλώσσας και αυτοκρατορία των Χμερ
Ιστορικά χωρίζεται σε δύο περιόδους την πρωτοαγκοριανή ,κατά την οποία η γλώσσα αποσπάστηκε από την μιν-βιετναμέζικη πρωτόγλωσσα και την αγκοριανή περίοδο που σηματοδότησε η ίδρυση της μεγάλης Αυτοκρατορίας των Χμερ τον 9ο μ.Χ. αιώνα.Η γλώσσα της υποπεριόδου αυτής από τον 9ο έως τον 13ο αιώνα οπότε επήλθε η εξασθένιση της αυτοκρατορίας,ονομάζεται παλιά χμέρ.
 |
| Η αυτοκρατορία των Χμερ (κόκκινο) στην μεγαλύτερη εξάπλωσή της και η πρωτεύουσα Ανγκόρ |
Το κέντρο και πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας ήταν το Ανγκόρ το οποίο αποτελεί μαρτυρία της τεράστιας δύναμης και πλούτου της πάλαι ποτέ αυτοκρατορίας.Μάλιστα πρόσφατες δορυφορικές φωτογραφίες έδειξαν ότι το Ανγκόρ ήταν το μεγαλύτερο σε έκταση προβιομηχανικής εποχής αστικό κέντρο του κόσμου.
αλφάβητο
Τα καμποτζιανά χμερ γράφονται στο ομώνυμο αλφάβητο χμερ με προγονικό το βραχμικό αλφάβητο της Ινδίας.Πρόκειται για συλλαβάριο (αμπουτζίντα) που κάθε σύμβολο συνδιάζει σύμφωνο με φωνήεν.
 |
| καμποτζιανό κέιμενο γραμμένο στο αλφάβητο χμερ |
