Ο Δίσκος της Φαιστού

Ακούστε:

Ο Δίσκος της Φαιστού – Μινωική Κρήτη, 1700 π.Χ.

X

Εισαγωγή & Περιγραφή

Ο δίσκος της Φαιστού είναι ένας πήλινος δίσκος από ψημένο πηλό που περιέχει σε σπειροειδή διάταξη κάποια σύμβολα-εικόνες πατημένες με σφραγίδα. Βρέθηκε το 1908 στον αρχαιολογικό χώρο του παλατιού της Κνωσού στην Κρήτη από έναν Ιταλό αρχαιολόγο. Οι προσπάθειες που έγιναν μέχρι σήμερα για την αποκρυπτογράφησή του έχουν αποβεί άκαρπες.

Περιγραφή του δίσκου

Ο δίσκος είναι φτιαγμένος από ψημένο πηλό και έχει διάμετρο 15 εκατοστών. Περιέχει περίπου 241 σύμβολα αποτυπωμένα και στις δύο όψεις μέσα σε μια σπείρα, από τα οποία τα 45 είναι μοναδικά και επαναλαμβάνονται σε διάφορες θέσεις. Τα σύμβολα είναι πατημένα με έτοιμες σφραγίδες και έχει διατυπωθεί η άποψη ότι αποτελεί το πρώτο δείγμα κινητών στοιχείων τυπογραφίας.

Τι είναι ο δίσκος;

Η επικρατούσα σήμερα ακαδημαϊκή άποψη είναι ότι ο δίσκος είναι κείμενο σε συλλαβική ή λογοσυλλαβική γραφή λόγω του περιορισμένου αριθμού συμβόλων (45 συνολικά). Η φύση του κειμένου και η γλώσσα παραμένουν άγνωστες.

Παρόμοια (όχι πανομοιότυπα) σύμβολα είναι χαραγμένα πάνω στο τσεκούρι του Αρκαλοχωρίου.

Άλλες απόψεις υποστηρίζουν ότι ο δίσκος δεν είναι κείμενο, αλλά αστρονομικός χάρτης, ημερολόγιο καλλιεργειών, ή ακόμα και επιτραπέζιο παιχνίδι.

Λεπτομέρεια συμβόλων από τον Δίσκο της Φαιστού

Προσπάθειες Αποκρυπτογράφησης

Πολλοί επιστήμονες και ερασιτέχνες προσπάθησαν να αποκρυπτογραφήσουν το κείμενο με γλώσσες όπως τα ελληνικά, λουβικά, σημιτικά, χιττιτικά, ακόμα και βασκικά — συχνά με ευφάνταστες μεταφράσεις. Καμία όμως δεν βασίζεται σε επιστημονικά κριτήρια.

Συγκρίσεις με τα λουβικά ιερογλυφικά δείχνουν οπτική ομοιότητα, αλλά τα στοιχεία είναι λίγα. Τα σύμβολα δεν συνδέονται με Κρητικά Ιερογλυφικά, Γραμμική Α ή Β.

Καμία μετάφραση δεν στέκει γερά. Χρειάζονται νέα ευρήματα.

Εναλλακτικές Ερμηνείες

Επιτραπέζιο Παιχνίδι

Ο δίσκος μοιάζει με αιγυπτιακά δισκοειδή παιχνίδια όπως το Μέχεν (φίδι σε σπείρα). Μερικά σύμβολα μοιάζουν με αυτά σε αιγυπτιακά παιχνίδια.

Αρχαίο αιγυπτιακό επιτραπέζιο παιχνίδι Μέχεν

Ερμηνεία Κρητικιάς (Ζαφείρω Γεωργουλάκη)

Το 2011, η Κρητικιά Ζαφείρω Γεωργουλάκη πρότεινε ότι ο δίσκος είναι χάρτης εμπορίου: μία όψη δείχνει βασίλεια Ευρώπης, η άλλη Αφρικής. Το κυκλικό σχήμα δείχνει ότι οι Μινωίτες γνώριζαν τη σφαιρικότητα της Γης.

Τι Γνωρίζουμε Σήμερα

Αρχικά πίστευαν ότι φτιάχτηκε εκτός Κρήτης, αλλά πλέον τα σύμβολα συνδέονται με τον μινωικό πολιτισμό, τη φύση και τη ζωή της Κρήτης.

Το κεφάλι με «κούρεμα Μοϊκανού» συνδέθηκε με πολεμιστές ή ιερά πουλιά. Η γυναικεία φιγούρα με τη θεά Θουάρτου της Αιγύπτου.

Πλευρά Α του Δίσκου

Πλευρά Β του Δίσκου

Η σπείρα και η διάταξη δείχνουν ότι ο δημιουργός ήταν αριστερόχειρας — ο δίσκος διαβάζεται από δεξιά προς αριστερά, από έξω προς το κέντρο.

120 χρόνια μετά, η αποκρυπτογράφηση παραμένει ανοιχτή. Χρειάζονται νέα ευρήματα.

Σχετικές Αναρτήσεις & Σύνδεσμοι

• Η θεά Αστάρτη ξεκλειδώνει το μυστήριο του Δίσκου
• Ο μινωικός πέλεκυς του Αρκαλοχωρίου
• Η Γραμμική Α

Εξωτερικός σύνδεσμος: Τα μυστικά του Δίσκου αποκαλύπτονται στο Κέιμπριτζ