το κουρδικό αλφάβητο

Ιστορικά η κουρδική γλώσσα γράφεται στο περσικό αλφάβητο.

Στις αρχές του 20ου αιώνα στη σοβιετική δημοκρατία της Αρμενίας αναπτύχθηκε το πρώτο λατινογράμματο κουρδικό αλφάβητο,το οποίο αντικαταστάθηκε ακολούθως από το κυριλλικό.

Εκείνη την εποχή έκανε την εμφάνισή του στην περιοχή και ένα αλφάβητο με βάση το αρμένικο.Σήμερα επικρατούν το λατινογράμματο και το περσικό για τη γραφή της κουρδικής

το λατινογράμματο κουρδικό 

Η λατινική παραλλαγή ονομάζεται μπεντιρχάν ή χάουαρ και χρησιμοποείται στην Τουρκία,τη Συρία και την Αρμενία για τη γραφή της διαλέκτου κουρμάτζι,ενώ στο Ιράκ και το Ιράν τα κουρδικά γράφονται στο περσικό σορανί.

Το πρώτο λατινικό κουρδικό αλφάβητο δημιουργήθηκε το 1928 στη Σοβιετική Αρμενία και περιείχε και κάποια κυριλλικά γράμματα.Μέχρι να φτάσουμε στο χάουαρ στις παραπάνω χώρες ίσχυσαν διάφορες παραλλαγές.

Πρόσφατα από κουρδική γλωσσική ακαδημία δημιουργήθηκε το λατινικό γιεγκιρτού που θα πεί 'ενοποιημένο' και είναι προσαρμοσμένο για να να αποδίδει όλες τις βασικές διαλέκτους της κουρδικής.

Φιλοδοξεί να αντικαταστήσει όλα τα αλφάβητα που χρησιμοποιούνται σήμερα για την κουρδική γλώσσα.

το περσοκουρδικό σορανί

Το 1921 εκδόθηκε στην Τιφλίδα ένα κουρδικό αναγνωστικό το οποίο ήταν γραμμένο σε μια παραλλαγή του αρμένικου αλφαβήτου,ενώ το 1946 δημιουργήθηκε το κυριλλικό αλφάβητο για τους Κούρδους του Καυκάσου.

Το αλφάβητο αυτό συνέχισε να είναι σε χρήση μέχρι το 2000 οπότε και επαναφέρθηκε το λατινικό αλφάβητο

Στο παρελθόν στη σοβιετική δημοκρατία της Αρμενίας είχαν  αναπτυχθεί δύο αλφάβητα.

το αλφάβητο χάουαρ

Aa

Bb

Cc

Çç

Dd

Ee

Êê

Ff

Gg

Hh

Ii

Îî

Jj

Kk

Ll

Mm

α

μπ

τζ

τσ παχύ

ντ

ε

ε

φ

γκ

χ

χ

η

ζ παχύ

κ

λ

μ

aː

b

d͡ʒ

t͡ʃ

d

ɛː

e

f

ɡ

h

ħ

ɯ

ʒ

k

l

m

Nn

O

Pp

Qq

Rr

Ss

Şş

Tt

Uu

Ûû

Vv

Ww

Xx

Ẍ,ẍ

Yy

ZZ

ν

ο

π

κ

ρ

σ

σ παχύ

τ

οε

ιού

β

γου

χ

γ

γι

ζ

n

o

p

q

r

s

ʃ

t

œ

uː

v

w

x

ʁ

j

z

το κουρδικό σορανί
 

ανεξάρτητο	αρχικό	μέσο	τελικό	ΔΦΑ	μεταγραφή
ا‎	ئا‎	—	ـا‎	[aː]	α
ب‎	بـ‎	ـبـ‎	ـب‎	[b]	μπ
ج‎	جـ‎	ـجـ‎	ـج‎	[d͡ʒ]	τζ παχύ
چ‎	چـ‎	ـچـ‎	ـچ‎	[t͡ʃ]	τσ παχύ
ﺩ‎	—		ـد‎	[d]	ντ
ه‎	ئه‎	—	ـه‎	[εː]	ε
ێ‎	ئێـ‎	ـێـ‎	ـێ‎	[e]	ε
ف‎	فـ‎	ـفـ‎	ـف‎	[f]	φ
گ‎	گـ‎	ـگـ‎	ـگ‎	[g]	γκ
ﻫ‎‎	هـ‎	ـهـ‎	ـهـ‎	[h]	χ
ح‎	حـ‎	ـحـ‎	ـح‎	[ħ]	χ
ع‎	عـ‎	ـعـ‎	ـع‎	[ʕ]	'α
—				[ɯ]	'ι' σαν βορειοελλαδίτικο ημίφωνο στο τέλος λέξης
ی‎	ئیـ‎	ـیـ‎	ـی‎	[iː]	ιι
ژ‎	—		ـژ‎	[ʒ]	ζ
ک‎	کـ‎	ـکـ‎	ـک‎	[k]	κ
ل‎	لـ‎	ـلـ‎	ـل‎	[l]	λ
ڵ‎, ڶ‎	ڵــ‎, ڶــ‎	ـڵـ‎, ـڶـ‎	ـڵ‎, ـڶ‎	[lˤ]	λ'
م‎	مـ‎	ـمـ‎	ـم‎	[m]	μ
ﻥ‎	نـ‎	ـنـ‎	ـن‎	[n]	ν
ۆ‎	ئۆ‎	–	ـۆ‎	[o]	ο
پ‎	پــ‎	ـپـ‎	ـپ‎	[p]	π
ق‎	قـ‎	ـقـ‎	ـق‎	[q]	κ
ر‎	—		ـر‎	[r]	ρ
ڕ‎, ڒ‎, ڔ‎	—		ـڕ‎,ـڒ‎, ـڔ‎	[r]	ρ
س‎	سـ‎	ـسـ‎	ـس‎	[s]	σ
ش‎	شـ‎	ـشـ‎	ـش‎	[ʃ]	σ παχύ

Διάβασε επίσης
η κουρδική γλώσσα


Σου άρεσε η ανάρτηση;Στήριξε την προσπάθειά μας με ένα like!

Share: