 |
| τα ιταλικά σε Ευρώπη και Αφρική |
Χωρίζονται σε πολλές διαλέκτους και μεγάλα τμήματα του ιταλικού πληθυσμού είναι στην ουσία δίγλωσσοι,μιλώντας την επίσημη ιταλική γλώσσα και την τοπική διάλεκτο.Η επίσημη ιταλική γλώσσα βασίζεται στη διάλεκτο της Τοσκάνης.
Στη διαμόρφωσή της συνέβαλαν άλλες ιταλικές διάλεκτοι και γερμανικές γλώσσες των μετά ρωμαϊκής αυτοκρατορίας εισβολέων.
Όταν ενώθηκε η Ιταλία το 1860,μόνο το 2,5 τοις εκατό του πληθυσμού μιλούσε την επίσημη ιταλική γλώσσα.Η Ιταλία πριν την ενοποίηση ήταν χωρισμένη σε πολλά κράτη,από τα οποία το καθένα είχε τη δικιά του ιταλική διάλεκτο,όπως τα βενετικά ιταλικά που κυριαρχούσαν στο εμπόριο της ανατολικής Μεσογείου,τα σικελικά,τα σαρδηνιακά κ.α.
Όταν ενώθηκε η Ιταλία το 1860,μόνο το 2,5 τοις εκατό του πληθυσμού μιλούσε την επίσημη ιταλική γλώσσα.Η Ιταλία πριν την ενοποίηση ήταν χωρισμένη σε πολλά κράτη,από τα οποία το καθένα είχε τη δικιά του ιταλική διάλεκτο,όπως τα βενετικά ιταλικά που κυριαρχούσαν στο εμπόριο της ανατολικής Μεσογείου,τα σικελικά,τα σαρδηνιακά κ.α.
Με την ενοποίηση ως επίσημη γλώσσα υιοθετήκαν τα τοσκάνικα ιταλικά τα οποία μέχρι τότε ήταν διαθέσιμα μόνο στην υψηλή κοινωνία της Φλωρεντίας.
Τα φλωρεντίνικα ιταλικά επικράτησαν εξαιτίας της οικονομικής ευρωστίας και πνευματικής ανάπτυξης που είχε η Φλωρεντία εκείνη την εποχή.
Δύο σχετικά πρόσφατα ιστορικά γεγονότα ήταν σημαντικά για την πορεία που θα ακολουθούσαν τα ιταλικά:το πρώτο ήταν η κατάκτηση της νότιας Ιταλίας μέχρι τη Ρώμη και του Βατικανού από του Ισπανούς,γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την απλοποίηση και συστηματοιποίηση της ιταλικής γραμματικής ώστε να έρθει πιο κοντά στα ισπανικά,τη γλώσσα των κατακτητών.
Δύο σχετικά πρόσφατα ιστορικά γεγονότα ήταν σημαντικά για την πορεία που θα ακολουθούσαν τα ιταλικά:το πρώτο ήταν η κατάκτηση της νότιας Ιταλίας μέχρι τη Ρώμη και του Βατικανού από του Ισπανούς,γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την απλοποίηση και συστηματοιποίηση της ιταλικής γραμματικής ώστε να έρθει πιο κοντά στα ισπανικά,τη γλώσσα των κατακτητών.
Το δεύτερο ήταν η κατάκτηση της Ιταλίας από το Ναπολέοντα.Τα δύο αυτά γεγονότα ώθησαν την τοσκανική να γίνει γλώσσα συνεννόησης (λίνγκουα φράνκα) και στη συνέχεια η επίσημη ιταλική γλώσσα.
Τα ιταλικά είναι μία από τις τέσσερις επίσημες γλώσσες της Ελβετίας και μιλούνται στα καντόνια του Γριτζιόνι και Τιτσίνο .
Τα ιταλικά είναι μία από τις τέσσερις επίσημες γλώσσες της Ελβετίας και μιλούνται στα καντόνια του Γριτζιόνι και Τιτσίνο .
Επίσης στην Ιστρία της Σλοβενία,την Κροατία,την Κορσική και άλλες περιοχές της Γαλλίας,την Αμερική,βόρεια και νότια και πρώην αποικίες της Ιταλίας στην Αφρική όπως η Λιβύη,η Αιθιοπία,η Ερυθρέα και η Σομαλία.Στην απογραφή πληθυσμού του 2001 στις ΗΠΑ περίπου 130 χιλιάδες άτομα δήλωσαν ότι μιλούν ιταλικά.
Επιπλέον μέγαλα κομμάτια του πληθυσμού της Αλβανίας και του παραθαλάσσιου Μαυροβουνίου γνωρίζουν ιταλικά.
Από τις νεολατινικές γλώσσες είναι η μοναδική που διατήρησε τη διάκριση ανάμεσα σε μακρά και βραχέα φωνήεντα που είχαν τα λατινικά και στο λεξιλόγιο είναι πιο κοντά σ'αυτά από ότι οι άλλες γλώσσες.Η λεξικολογική ομοιότητα με τα γαλλικά είναι 89%,τα σαρδηνιακά 87%,τα καταλωνικά 85%,τα ισπανικά 82%,τα πορτογαλικά επίσης 82%,τα ραιτορωμανικά 78% και με τα ρουμανικά 77%.
Η ιταλική γλώσσα γράφεται στο λατινικό αλφάβητο.
Κείμενο στα ιταλικά,από τον Παλαιά Διαθήκη ,το βιβλίο Γένεσις:
1 Nel principio Iddio creò i cieli e la terra.
2 E la terra era informe e vuota, e le tenebre coprivano la faccia dell’abisso, e lo spirito di Dio aleggiava sulla superficie delle acque. E Dio disse:
3"Sia la luce!" E la luce fu.
4 E Dio vide che la luce era buona; e Dio separò la luce dalle tenebre.
5 E Dio chiamò la luce "giorno", e le tenebre "notte". Così fu sera, poi fu mattina: e fu il primo giorno
Μετάφραση
Από τις νεολατινικές γλώσσες είναι η μοναδική που διατήρησε τη διάκριση ανάμεσα σε μακρά και βραχέα φωνήεντα που είχαν τα λατινικά και στο λεξιλόγιο είναι πιο κοντά σ'αυτά από ότι οι άλλες γλώσσες.Η λεξικολογική ομοιότητα με τα γαλλικά είναι 89%,τα σαρδηνιακά 87%,τα καταλωνικά 85%,τα ισπανικά 82%,τα πορτογαλικά επίσης 82%,τα ραιτορωμανικά 78% και με τα ρουμανικά 77%.
 |
| Οι ιταλικές διάλεκτοι (ο χάρτης από τον Sima Brankov) |
Κείμενο στα ιταλικά,από τον Παλαιά Διαθήκη ,το βιβλίο Γένεσις:
1 Nel principio Iddio creò i cieli e la terra.
2 E la terra era informe e vuota, e le tenebre coprivano la faccia dell’abisso, e lo spirito di Dio aleggiava sulla superficie delle acque. E Dio disse:
3"Sia la luce!" E la luce fu.
4 E Dio vide che la luce era buona; e Dio separò la luce dalle tenebre.
5 E Dio chiamò la luce "giorno", e le tenebre "notte". Così fu sera, poi fu mattina: e fu il primo giorno
Μετάφραση
α' Ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν.
β' ἡ δὲ γῆ ἦν ἀόρατος καὶ ἀκατασκεύαστος, καὶ σκότος ἐπάνω τῆς ἀβύσσου, καὶ πνεῦμα Θεοῦ ἐπεφέρετο ἐπάνω τοῦ ὕδατος.
γ' καὶ εἶπεν ὁ Θεός· γενηθήτω φῶς· καὶ ἐγένετο φῶς.
δ' καὶ εἶδεν ὁ Θεὸς τὸ φῶς, ὅτι καλόν· καὶ διεχώρισεν ὁ Θεὸς ἀνὰ μέσον τοῦ φωτὸς καὶ ἀνὰ μέσον τοῦ σκότους.
ε' καὶ ἐκάλεσεν ὁ Θεὸς τὸ φῶς ἡμέραν καὶ τὸ σκότος ἐκάλεσε νύκτα. καὶ ἐγένετο ἑσπέρα καὶ ἐγένετο πρωΐ, ἡμέρα μία.
